Il manquait la page 37 (entre les lignes d’astérisques) MUKANDA WA KABIDI WA MOSE AWITANYINWA’SHI MUKANDA WA KIKATUKILO 1 Chapitre 1 1 Na ano nyi mashina a baana ba Isalele [balume] babatwelele mu Eshipitu ; babemutwelele na Yakobo, muntu ooso na kifuko kiaye1 : 2 Lubeene, Shimeone, Lefi na Yuda ; 3 Isakala, Sabulone na Beshamee ; 4 Dana na Nefutali ; Gade na Asele. 5 Na bungi bwa bantu booso batuukye mwiifu dia Yakobo babaadi bantu makumi musambobidi ; aku namu Yosefe [mungi mwan’aye] baadi mu Eshipitu. *(1) Nkwamba’shi : shibo yaaye. 6 Akupu Yosefe nkufwa, aye na bakwabo booso, mpaa na kiakia kipungo kioso. 7 Na baana ba Isalele nkwitandeena, nkufiima na kukila bungi, dingi nkwikala bukome bukile ; abo nkuwula eumbo dioso mbaa. *8 Na mungi fumu mupya nkubikala mu Eshipitu, shibaadi muwukye Yosefe. 9 Aye nkulungula bantu baaye’shi : Talai, mwiilo wa baana ba Isalele ubapu kwitukila bungi na bukome.10 Twendeyi, twiudimukile, kutshiina tala wakila bungi, na’shi, su kwebwaa ngoshi, walamata mpaa n’ao namu kwi beshikwanyi, walwa n’etu ngoshi, watuuka mu Eshipitu. 11 Ngi’bo nkwiutuudila bakata ba mifubo yi bukopo bwa kwiukyengyesha na biita biabo bi bushito. Ao nkwibakila Faalo bibundji bia kutuudila biumbulwanga, Pitome na [bibundji ] kia Lamesese. 12 Muyiile namu bibaabadi abeukyengyesha, ubakilekiile bungi na kutama ; n’abo nkupusha baana ba Isalele moo. 13 Na beena Eshipitu nkufubisha baana ba Isalele bii bukopo, 14 abo’nyi nkupoombesha shaleelo aabo ku mufubo wi bukopo, wa nsenga ya ema, na wa matafwadi, mpaa na ku mufubo ooso wa mafuba : mufubo ooso ubaabadi abebafubisha ubaadi’nka wa bukopo-bukopo. 15 Na fumu a mu Eshipitu nkwasaamba na bantaashi bakashi ba beena Ebelo, umune a kwabadi etanyinwa’shi Shifila na a kabidi bu Puwa, aye nkwamba’shi : 16 Panukatandjisha bakashi ba beena Ebelo, na panukebamono tabadi ku lusala, [nutale kalolo] su mmwana mulume, numwipayishe, anka su mmukashi ashaale na muwa. 17 Anka baaba bantaashi bakashi babatshiinyine Efile Mukulu, tambakite biabia bibabalungwile fumu a mu Eshipitu nya ; dingi babalekyele baana balume na muwa. 18 Na fumu a mu Eshipitu bayitanyine baaba bantaashi bakashi, aye nkwibalungula’shi : mbwakinyi nybakitshi biabia, dingi nubalekyela baana balume na muwa ? 19 Bantaashi bakashi namu babalungwile Faalo’shi : Ku mwanda bakashi ba beena Ebelo ta be bu bakashi ba beena Eshipitu nya ; mwanda’bo bee bukome bukata : kumpala kwa ntaashi mukashi tafikile kwabadi, abo abatanda kwibedi. 20 Efile Mukulu namu bakitshinyine bataashi bakashi bi buwa ; mwiilo namu nkunyisha kufwima, ao nkwikala bukome bukile. 21 Dingi bibakitshiine’shi, pa mwanda ubatshinyine baaba bantaasha bakashi Efile Mukulu, aye namu bebakitshinyine mashibo2. 22 Na Faalo nkukamikila mwiilo waye ooso’shi : Mwana mulume oosoe atandwa, mweleeyi mu mwee ; anka mwana ooso mukashi, nemulekye na muwa. *(2) Nkwamba’shi : Bebapeele bifuko. 2 Chapitre 2 *2 Na muntu umune a mu shibo ya Lefi bayile, aye nkwibakila mwana a Lefi bu mukashi ; 2 yawa mukashi namu nkwimita, nkutanda mwana mulume ; aye nkumona’shi mwana baadi buwa bukalabale ; aye bamufiile muunda mwa mieshi isatu1. 3 Na bu bibakutshilwe bia kwididiila na kumufia, bamulukiile kiseele kia nyo, aye nkwikishika naanga na maka, ngi kweela mwana mwanka, na kwikituula mu malengye e bukuunkula bwa mweela. 4 Na taata aaye baadi mwimane ku bula bwa kushinguula kiakia kiabakamukita. 5 Na mwana a Faalo mukashi baalaleele ku mweela bwakwituumpa meema, ba nsongwakashi baaye babatembanga ku bukuunkula bwa mweela ; aye nkumona kiseele munkatshi mwa malengye, nkutuma mufubi aaye, bekiatshile ; 6 aye nkwikibuula, nkumona mwana ; kutala’bi, kabaadi kaana kakinga kalume akadidi. Aye namu bekapushiishe lusa, nkwamba’shi : Nyi ngumune a ku baana ba beena Ebelo. 7 Na taata aaye nkulungula mwan’a Faalo mukashi’shi : A ne kwenda nankwitanyiina muleshi a munkatshi mwa beena Ebelo bakashi, mulombeene kukomeesha uno mwana su ? 8 Na mwana mukashi a Faalo bamulungwile’shi : Nda. Yawa nsongwakashi bayile, nkwitanyina nyin’aaye na mwana. 9 Na mwana mukashi a Faalo bamulunwgile’shi : Semuna uno mwana, omungomeeshe namu, ami namu nankakufutu. Yawa makashi baatshile mwana, aye nkumoomesha. 10 Na mwana bakudile, aye nkumutwadila mwana mukashi a Faalo, aye nkwikala bu mwan’aaye ; aye nkumuudika eshina diaye’shi Mose2, aakula’shi : Mwanda nemumwabule mu meema. *(1) Mu kipwa kia 1572, kumpala kwa YESU kutandwa. — (2) Nkwamba mu bwina Ebelo’shi : Moshee, mwabulwa mmeema. 11 Na mu aa mafuku, bibakitshiine’shi, Mose, aye bakulu, batuukile enda kwi bakwabo ; ngi’ye kumona bi bushito bwabo3. Akupu aye nkumona mwina Eshipitu bakupilanga mwina ebelu a munkatshi mwa bakwabo ; 12 aye nkutala aku n’aku, aye nkumona’shi takwi muntu, nyi’ye kukupila mwina Eshipitu, nkumufia mu mafwinkyenyi. 13 Aye nkutuuka’nyi p’efuku dia kabidi ; talanga’bi, beena Ebelo balume babidi bakwete kulwa. Aye nkulungula yawa baadi mulwishe’shi : Bwakinyi okupila mwin’obe ? 14 Yawa nkwamba’shi : A nanyi bakutuulu bu mukata na bu nsushi eetu ? Okyebe kungipaa, bioyipayile yawa mwina Eshipitu su ? Mose namu nkupusha moo, aye nkwamba’shi : Kushii kudimba mwanda ngupwe kuwukiibwa. *(3) Sunga’shi : nkumona bibaadi dikyenga diabo. 15 Na Faalo bawukile wawa mwanda, aye nkukimba bia kwipaa Mose ; anka Mose basuukile Faalo, aye nkukashaala mwiumbo dia Madiane4. 16 Aye nkushaala peepi na bwiina [bwa meeme : aku namu tshiite-mwakwidi a mu Madiane baadi na bansongwakashi musambobidi ; babafikile, abo nkutapa meema, nkuusha na bidiilo bwa nyema bwa kutomesha nyema ya nshabo. 17 Balami ba nyema nkufika,, nkwibabanga ; Mose namu bebweele, nkwibalamwina, aye nkutomesha na nyema yabo meema. 18 Na babakafikile kwi nshabo, Lewele ; ye nkwamba’shi : Bwakinyi lelo nubafiki bukidi bino ? 19 Abo namu nkwamba’shi : Mungi muntu a beena Eshipitu betupaasha ku maasa a balami ba nyema, akupu betutapila na meema e bungi, batomesha mpaa na nyema yetu. 20 N’aye nkulungula baana baaye bakashi baaba’shi : A biabia e kwi kunyi ? Bwa kinyi nubalekye yawa muntu kwakwa ? Kamwitanyineyi, afikye kuno adie mukate. 21 Na Mose bakuminyine kushaala n’aye5, dingi aye nkupa Mose mwan’aye Sefola6 bu mukashi. 22 Aye nkatanda mwana mulume, [Mose] nkumuudika eshina bu Ngyeshone7 ; mwanda, baakwile’shi, ne mushaale mwiumbo dienyi. *(4) Mu kipwa kia 1532, kumpala kwa YESU kutandwa. — (5) Bakuminyine kushaala mu shibo ya Lewelle. — (6) Dino eshina abediitanyina mu bwiina Ebelo’shi Tshipola. — (7) Nkwamba’shi, mushaleele kwakwa mafuku apeela. *23 Na bibakitshiine’shi mu aa mafuku, abekeele bungi, fumu a mu Eshipitu nkufwa ; baana ba Isalele namu nkutoompola bikata pa mwanda wa mufubo wabo [bukopo], ngi’bo kudila ; nkalo yaabo nkukafika mpa na kwi Efile Mukulu pa mwanda wa mufubo wabo. 24 Efile Mukulu nkupusha nkalo yaabo, ngi Efile Mukulu nkutentekyesha kilombeeno kiaye [kibakitshiine] na Abalahama, na Isake, na Yakobo. 25 N’Efile Mukule batadile batadile baana ba Isalele, Efile Mukulu nkushinguule [bibaabadi]. 3 Chapitre 3 3 Na Mose baadi kwete kudiisha kisaka kia nyema ya muko aaye Yetelo, tshiite-mwakwidi a mu Madiane1, aye nkukunkusha nyema kunyima kwa kabaaka, akafika ku ngulu a Efile Mukulu, e ku Olebe. 2 Na Mwikeyilu wa a Yikalayika ubamumwekyele mu ludimi lwa kaalo, munkatshi mw’efufu dia milobo ; aye nkubandjila, talanga’bi, efufu dibaadi aditeembe dioso kaalo, kadi tadibapiile nya. 3 Na Mose bambile’shi : Neyaluule nkamone kino kimonwa, bwakini efufu tadipi’dio. 4 Na a Yikalayika nkumona’shi teyaluula bwa kumona ; ngi Efile Mukulu nkumwitayina munkatshi mwa diadia efufu’shi : Mose ! Mose ! Aye namu nkwamba’shi : Byandji’bi. 5 N’aye nkwamba’shi : Twefubwilanga peepi na kuno ; fuula sandala yobe ku ngao yobe, mwanda mbalo ino yodi mwimane nyi nsenga ya kishila. 6 N’aye nkwamba’shi : Ami ne Efile Mukulu a shobe, Efile Mukulu a Abalahama, Efile Mukulu a Isake, n’Efile Mukulu a Yakobo. Ngi Mose nkufia mpala yaaye, mwanda batshiinyine kutala kwi Efile Mukulu. *(1) Mu kipwa kia 1492, kumpala kwa YESU kutandwa. 7 Na a Yikalayika baakwile’shi : Nnamono, nnamono mpombo ya mwiilo wande wi mu Eshipitu, dingi nampusha kudila kwa’o kwaudidi pa mwanda wa baaba abebafubisha mifubo pa bukopo ; mwanda nanguuku mitanyo ya winyi mwiilo. 8 Biabia naalaala mwanda wa kwiufuungusha kwiyaasa dia beena Eshipitu, na bwa kwiutuusha mu diadi’eumbo wende mwiumbo di buwa na diangabale, mwiumbo adinoko mabeele na buuki, mu yaya mbalo mubombeele mwina Kanaana, na mwina Ete, na mwina Amole, na mwina Pelese, na mwina Efie, na mwina Yebuse. 9 Binobino namu, nguwu musaase wa baana ba Isalele ubafiki kwandji ; dingi nammono’ni na malwa aebamweesha beena Eshipitu. 10 Binobino namu, fika, nyi nkakutume kwi Faalo, obe okatuushishe mwiilo wande, baana ba Isalele, paasha pa Eshipitu. 11 Mose namu balungwile Efile Mukulu’shi : Ami namu nenyi, bwa’shi nyende kwi Faalo, na bwa’shi ntuushishe baana ba Isalele paasha pa Eshipitu ? 12 Aye nkwaba’shi : Eyendo nankekala n'obe ;. Dingi kino nyi akikeekala bu kitundwilo akikileesha’shi n’ami mukutume : pokatuushisha mwiilo paasha pa Eshipitu, anukafubila Efile2 mukulu pa uno ngulu. 13 Ngi Mose nkulungula Efile Mukulu’shi : Talanga, pankafiki kwi baana ba Isalele, pankebalungula’shi : Efile Mukulu a banshenu bantumu kwanudi, abo namu pabakangipusha’shi : Eshina diaye nnanyi ? anankebalungula naminyi ? 14 N’Efile Mukulu balungwile Mose’shi : NE YAWA MWIKALE BIABIA. Aye nkwamba’shi’ : Okalungule baana ba Isalele bino : [Yawa aitanyinwa bu] NE bantumu kwanudi. 15 N’Efile Mukulu balungwile Mose dingi’shi : Okalungule baana ba Isalele bino : A Yikalayika, Efile Mukulu a banshenu, Efile Mukulu a Abalahama, Efile Mukulu a Isake, n’Efile Mukulu a Yakobo, bantumu kwanudi : diadia nyi eshina diande dia losoo, na kiakia nyi nkitentekiesho kiande ku bipungo na bipungo. 16 Nda, okakoongye bakulu ba Isalele, webalungule’shi : A Yikalayika, Efile Mukulu a banshenu, mmumwekyele, Efile Mukulu a Abalahama, Efile Mukulu a Isake, na a Yakobo, andungula’shi : Kushii kudimba nenuteembela, dingi nampu kumona kiakia kiabakwete kwinukita mu Eshipitu ; 17 biabia naamba’shi : nankenukatushisha mu malwa abenumwesha mu Eshipitu, nkenutweshe mwiumbo dia mwina Kanaana, dia mwina Eté, dia mwina Amole, na mwina Peleshi, na mwina Efi, na dia mwina Yebuse, diadia eumbo adinoko mabeele na buuki. 18 Dingi abakapusha eyi diobe, obe namu okatwele, obe na bakulu ba Isalele, kwi fumu a mu Eshipitu, nukamulungule’shi : A Yikalayika, Efile Mukulu a beena Ebelo, mmufumankane n’etu ; binobino namu, atukusendeela, wetulekye twende lwendo lwa mafuku asatu mu kabaaka, bwa’shi tukatapile a Yikalayika Efile Mukulu eetu bitapilo. 19 Ami namu nanguuku’shi fumu a mu Eshipitu takenupa matalwa akwenda nya, anka peenda akukitshishwa pa bukopo. 20 Dingi nankoolola eyaasa diande, nkupile [eumbo dia] Eshipitu na bikitshiino biande bioso bia kukaanya biankyebe nkakita munkatshi mwabo ; na kunyima kwa biabia aye akenuleka nwende. 21 Akupu nankapa beena Eshipitu mashimba a lusa kwi uno mwiilo, abikakitshika’shi, patanudi anutuuku, tanukende minwe minwe nya ; 22 mwana mukashi namu akateka nkungishanyi n’aye mukashi, na kwi mukashi ooso e mu shibo mwaye bintu bia bilonda bia fwalanga, na bintu bia oolo, na bilamba, anwe namu nukebifwadikye baana benu balume na bakashi ; nulekye beena Eshipitu mu bulanda. *(2) Sunga’shi : Anukalangwila Efile Mukulu pa uno ngulu. 4 Chapitre 4 4 Na Mose baalulwile, aye nkwamba’shi : Anka otale, tabakampushiisha nya, dingi tabakapusha eyi diande ; mwanda abakaakula’shi : A Yikalayika ta mmukumwekyele nya. 2 A Yikalayika namu nkumwamba’shi : Kiodi mukwate mwiyaasa diobe’ki nkinyi ? [Mose namu] nkwakula’shi : Nyi mukoombo. 3 [A Yikalayika namu] nkwamba’shi : Eusuumbule paashi. Beusumbwile paashi, ao namu nkwaluluka bu nyoka ; ngi Mose nkubanga kusuuka yawa nyoka. 4 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Oola eyaasa diobe omukwate ku mukila (aye namu baololwele eyaasa diaye, amukwata, aye nkwaluluka bu mukoombo mwiyaasa diaye), 5 biabadia kukumiina’shi A Yikalayika, Efile Mukulu a banshabo, Efile Mukulu a Abalahama, Efile Mukulu a Isake, n’Efile Mukulu a Yakobo, mmukumwekyele. 6 Na A Yikalayika bamulungwile dingi’shi : Tuula eyaasa diobe binobino pa kiadi kiobe. Aye namu nkutuula eyaasa diaye pa kiadi ; na pabeditushiishe, bamwene eyaasa diaye tadidi na busungu bwa kifwi, [ditooka soo] nka bu neige. 7 Baakwile’ni aye’shi : Alusha eyaasa diobe pa kiadi kiobe ; pabedikatwiishe pa kiadi kiaye, bamwene dibaalukila bi mbidi yaye. 8 Biabia abikakitshika, su babapele kukupushiisha na kukumiina kiakia kitundwilo kia kwibedi, abakakumiina kiakia kingi kitundwilo. 9 Anka abikakitshika’shi, su bakutwa kukumiina biabia bitundwilo bioso bibidi, na kukutwa kupusha eyi diobe, okaate meema a mu mweela weapongoole pa nsenga yuume ; na aa meema oodi mwate mu mweela aakaluluka bu mase paapa pa nsenga yuume. 10 Na Mose balungwile A Yikalayika’shi : Aa Fumwami ! ami ntshi muntu a kwakula kwi bungi nya, — sunga maloba akile, sunga aa angi maloba, sunga kashaa obangile kwisamba na mufubi oobe ; mwanda ne n’edimi di bushito. 11 Na A Yikalayika bamulungwile’shi : A bapeele muntu kukanwa nanyi ? sunga bapangile muntu kamaama, su shaa kitwi, sunga muntu amono, su mpofu nanyi ? Ta n’ami, A Yikalayika su ? 12 Binobino namu, nda, ami nankekala n’eulu diobe, dingi nankakulambukisha kiodia kwakula. 13 Na [Mose] baambile’shi : Aa, Fumwami ! nankusendeela, tuma namu ano mayi na mungi muntu ooso okatuma. 14 Paapa A Yikalayika bakwatshiile Mose nsuungu, aye nkwamba’shi : Alone, mwina Lefi, ta ntuutu oobe su ? Nanguuku’shi, aye akaakula kalolo ; dingi’nyi ngiawa kwete kufika mu kukutundaisha, pakakumona, akasepeela bikata mwishimba diaye. 15 Biabia okesaambe n’aye, weele mianda yoso mukanwa mwaye ; ami namu, nankekala n’eulu diobe mpaa na diaye, nkenulambukishe kiakia kianudia kukita ; 16 aye namu akaakula kwi bantu pa mbalo yobe, abikakitshika namu’shi, aye akekala bu kukanwa koobe, obe namu, okekala kwadi pa mbalo y’Efile Mukulu. 17 Na mwiyaasa diobe okeekale mukwate uno mukoombo, odia kukita n’ao bitundwilo. 18 Na Mose bayile, aye nkwalukiila kwi muko aaye Yetelo, amulungula'shi : Nankusendeela, ondekye namu nyende, ngalukye kwi bakwetu be mu Eshipitu, nkamone su bakii na muwa. Yetelo namu balungwile Mose’shi : Nda na kufukama. 19 A Yikalayika namu balungwile Mose ku Madiane’shi : Nda, walukye ku Eshipitu ; mwanda bantu booso abakyebanga kukwipaa tabapwile kufwa. 20 Mose namu baatshile mukahi aaye mpaa na baana baaye, aye nkwibakaamisha ku nyema a mpunda, nkwaluka kwiumbo dia Eshipitu. Mose nkukwata mukoombo w’Efile Mukulu mwiyaasa diaye. 21 A Yikalayika balungwile Mose’shi : Su toodi ende bwa kwalukiila ku Eshipitu, otale bilengyeleshi bioso binanttuulu mwiyaasa diobe, okebikite kumpala kwa Faalo ; ami namu nankakomesha eshimba diaye, aye takaleka mwiilo’shi wende nya. 22 Dingi okalungule Faalo’shi : A Yikalayika baakula’shi : Isalele mwana ande mulume, mwan’ande mulume mbedi. 23 Nankulungula namu’shi : Leka mwan’ande mulume ende akanfubile ; su bopele kumuleka enda, talanga, nankaipaa oobe mwana mulume, mbedi. 24 Na bibakitshiine’shi, munkatshi mwa lwendo, pa mbalo ya kikiisho, A Yikalayika bafumankeene n’aaye, na kukimba bia kumwipaa. 25 Sefola namu baatshile ebwe di maashi nkutshiba munyoonga wa mwan’aye, eukumisha ku ngao yaye, aye nkwakula’shi : Eyendo obe we mulume ande a mase ! Ngi [A Yikalayika] namu bamulekyele na muwa. 26 Paapa [Sefola] nkwakula’shi : Mulume ande a mase ! pa mwanda wa kisale. 27 Na A Yikalayika balungwile Alone’shi : Nda okafumankane na Mose, mu kabaaka. Aye namu nkwenda, nkufumankana n’aye ku mwengye w’Efile Mukulu, nkumufifia kwitama. 28 Mose balondeele Alone mayi ooso a A Yikalayika baadi mumutume, na bitundwilo bioso bibaadi mumupe matalwa a kukita. 29 Mose na Alone babayile, abo nkukoonga bakulu booso ba baana ba Isalele ; 30 Alone namu nkwakula mayi ooso ababalungwile Mose kwi A Yikalayika, aye’nyi nkukita bitundwilo mu meeso a mwiilo. 31 Mwiilo namu ubakuminyine ; abo nkushinguula’shi A Yikalayika mmuteembele baana ba Isalele, na mmupwe kumona kufwambuka kwa ; abo ababandamine na kulangwila mapala akupile paashi. 5 Chapitre 5 *5 Na kunyima [kwa biabia], Mose na Alone babayile, abo nkulungula Faalo’shi : A Yikalayika, Efile Mukulu a Isalele aakula bino : Leka mwiilo wande wende, bwa’shi ukasepeele fete ande mu kabaaka. 2 Faalo namu nkwamba’shi : A winyi A Yikalayika nanyi bwandja kukookyela eyi diaye naleka Isalele enda ? Ntanguuku yawa A Yikalayika’mi, dingi ntankalekyela Isalele’shi ende nya. 3 Babaakwile namu’shi : Efile Mukulu a beena Ebelo mmufumankane n’etu. Atukusendeela, etulekye twende mu lwendo lwa mafuku asatu mu kabaaka, tukatapile A Yikalayika, Efile Mukulu eetu bitapilo ; kutshiina tala etutoombokyela na bipupa sunga ku lupete [lwa ngoshi]. 4 Na Fumu a beena Eshipitu bebalungwile’shi : Obe Mose na Alone, mwanda kinyi anukubakasha mwiilo bwa kufuba mufubo wabo ? Ndayi ku mifubo yenu. 5 Faalo baakwile’nyi bino : Talangayi, mwiilo wa mwiumbo ubaapu kufwima, anwe anwibakutshishwa kufuba mifubo yabo. 6 Ngi diadia efuku namu, Faalo bakamikiile baaba babakunkushanga mwiilo ku mifubo na kwi beena Isalele babaadi bu tupita’shi : 7 Tanutungunuka’nyi na kupa mwiilo nsonyi ya kubula n’ayo matafwadi, biabia bianukitanga kumpala nya ; beende abo banabene bakekiimbile nsonyi. 8 Dingi nwibakamikye bakite’nka bwabwa bungi bwa matafwadi bwabakitanga kumpala. Tanukumanga kupeelesha bungi, mwanda mbeena luleengu ; ngi pa mwanda kinyi abeele misaase’shi : Twende, tukatapile Efile Mukulu eetu bitapilo. 9 Bi buwa mufubo uneemene bano bantu, abo beekale kwanka nsaa yoso, bakutwe bia kupusha yaya mianda ya madimi. 10 Na baaba babakunkushanga mwiilo ku mifubo, na beena Isalele babaadi bu tupita twa mwiilo, boso babatuukile, bakalungula mwiilo’shi : Faalo aakula bino : Ntanenupa’nyi nsonyi nya ; 11 ndayi anwe banabene, nukekiimbile nsonyi kooso kwanwiyimweena ; mwanda ku mufubo wenu tabekukaasha’nyi kantu sunga kamune nya. 12 Na mwiilo ubapalakeene mwiumbo dia Eshipitu mooso mu kusangula bisooswa pa mbalo ya nsonyi. 13 Bakunkushi namu ba mifubo babaadi abebatakuula’shi : Lombashayi mifubo yenu, mufubo ooso wi’nka n’efuku dia’o, kitayi anka biabia bianukitanga kwibedi pabenupanga nsonyi. 14 Ba tupita namu twa baana ba Isalele, bababebatudiile ku mutwe kwi bakunkushi ba Faalo babakupiilwe, abo nkwibalungula’shi : Bwakinyi tanwi balombashe mufubo wenu wa kukita kwa matafwadi, maloba ashaale mpaa na lelo, bu bianukitanga kwibedi ? 15 Na baaba ba tupita twa baana ba Isalele babafikile beela musaase kwi Faalo, abo’shi : Bwakinyi okitshiina bafubi boobe bino ? 16 Tabakwete kupa bafubi boobe dimo nsonyi nya, aku abetwamba’shi : Bulayi matafwadi ! Talanga namu, bafubi boobe babakupilwa, biabia mwiilo oobe ngi ulwishe. 17 Aye nkwamba’shi : Anwe nwi na luleengu, baasha luleengu  Nyi pa mwanda kinyi nukwete kwakula’shi : Twende, tukatapile A Yikalayika bitapilo. 18 Binobino namu, ndayi, nukafube ; tabakenupa nsonyi nya, dingi anulombasha’nka bungi bwa matafwadi bwinutshibilwe. 19 Tupita twa baana ba Isalele nkumona’shi mwanda wabo wi bubi, p’abo kwibalungula’shi : ku bungi bwenu bwa matafwadi bwinutshibilwe tanwikupeeleshanga kintu ; efuku dioso dii’nka na wadio mufubo. 20 Abo nkukemoneena na Mose na Alone babaadi abebatengyela, pa kukatuka kw’abo kwi Faalo ;. 21 Abo ngi kwibabalungula’shi : A Yikalayika enutale meeso, dingi atshibe kino kiimu ; pa mwanda nubetumwesha bu bantu babi kumpala kwa Faalo mpaa na kwa bafubi baaye, mu kino kipaso nwi bu babeebapa lupete lwa ngoshi bwa kwitwipaa. 22 Na Mose baalukiile kwi A Yikalayika, aye’shi : Mwanana, a ki bokitshiina uno mwiilo bubi nkinyi ? A kinyi kiontumiine kinyi ? 23 Kashaa ngiile kwi Faalo mu kwisaamba mwishina diobe, bakitshiina uno mwiilo bi bubi, obe namu twe mukite kintu pa mwanda wa kufungusha mwiilo oobe nya. 6 Chapitre 6 6 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Binobino okyebe kumona kiakia kiankankitshi Faalo, mwanda [pakakitshishwa] ku bukome bukata, akebalekyeela benda, ding [pakakitshishwa] ku bukome bukata, akebabiingi mwiumbo diaye. 2 N’Efile Mukulu besaambile na Mose, aye nkumulungula’shi : Ami ne A Yikalayika (Yepowa). 3 Namwekyele kwi Abalahama, kwi Isake, mpaa na kwi Yakobo, bu Efile Mukulu skaa bukome booso1 ; anka ntshi mwiukishe kwabadi mwishina diande dia bu A Yikalayika (Yepowa) nya. 4 Dingi nakitshiine n’abo kilombeeno kiande, bwa kwibapa eumho dia Kanaana, eumbo dia bwenyi bwabo, mwamwa mubaabadi bashaale bu benyi. 5 Nampusha’nyi kutoompola kwa baana ba Isalele, baaba babakwete kwanya bupika kwi beena Eshipitu, ngi natentekyesha kiakia kilombeeno kiande. 6 Ngi pa wawa mwanda lungula baana ba Isalele’shi : Ami ne A Yikalayika, biabia nankenukaashisha mu biita bi bushito biabadi benutentekye kwi beena Eshipitu, dingi nankenufungusha ku bupika bwabo kwanudi ; dingi’nyi nankenukuulu na mboko yi bukome, na ku bikitshiino bia bukome bikata ; 7 ami nankenwikasha bu mwiilo wande, na nkeekala bu Efile Mukulu eenu ; paapa namu anukashinguula’shi ami ne A Yikalayika, Efile Mukulu eenu, enukatushisha muushi mwa mushiyo wi bushito wabadi benunyenyekye kwi beena Eshipitu. 8 Dingi nankenutwesha mwiumbo diadia dinanebosheeshe eyaasa diande, bwa kwidipa Abalahama, Isake, na Yakobo, ami nakenupa dianka bu dienu. Ami ne A Yikalayika. *(1) Mu bwina Ebelo nyi nkwamba’shi : El-Shaddaï. 9 Na Mose balungwile baana Isalele ino mianda ; anka’bo ta mbapushiishe Mose, pa mwanda wa mashimba aabo abaadi apwe kwibafudiila, na pa mwanda wa bupika bwabo bukile bukopo. 10 Na A Yikalayika besaambile na Mose, aye nkwamba’shi : 11 Katwele, wesaambe na Faalo, fumu a beena Eshipitu, bwadia kuleka baana ba Isalele batuuka mwiumbo diaye. 12 Mose namu besaambile ku meeso kwa A Yikalayika, nkwakula’shi : Talanga, baana ba Isalele ta mbampushiishe nya ; a biabia Faalo akampushiisha naminyi, ami muntu e n’eulu di bushito [pa kwisaamba] ? 13 Na A Yikalayika besaambile na Mose na Alone, aye nkwibakamikila milango pa mwanda wa baana ba Isalele, na pa mwanda wa Faalo, fumu a mu Eshipitu, bwa kutuushisha baana ba Isalele mwiumbo dia Eshipitu. 14 Ano nyi mashina a mitwe ya mashibo a ba mashabo : baana ba Lubeene, mwana mbedi a Isalele : Enoko na Palu, Eshelono, na Kalami ; ndjo bifuko bia Lubeene biabia. — 15 Na baana ba Shimeone balume namu : Yemuele, na Yamina, na Oande, na Yakina, na Sokale, na Saulu, abatandjile na mukashi mwina Kanaana ; ndjo bifuko bia Shimeone biabia. 16 Na mashina a baana ba Lefi balume nyi ngano, muyiile bipungo biabo : Ngyeshone, na Keate, na Melali. Na bipwa bibaleele Lefi na muwa bibaadi lukama na makumi asatu na musambobidi. — 17 Baana ba Ngyeshone balume mbano : Libinyi na Shimei, muyiile bifuko biabo. — 18 Na baana ba Keate balume mbano : Amalama, na Yiseala, na Ebelone, na Ushiele. Na bipwa bibaleele Keate na muwa bibaadi lukama na makumi asatu na bisatu. — 19 Melali namu batandjishe bano baana balume : Makili, na Mushi. Biabia nyi bifuko bia Lefi, muyiile bipungo biabo. 20 Na Amalama baibakiile mukashi eshina bu Yokebende, mwin’a nshaye, aye nkumutandjila Alone na Mose. Na bipwa bibaleele Amalama na muwa bibaadi lukama na makumi asatu musambobidi. — 21 Na baana ba Yiseala balume mbano : Kola, na Nepenga, na Shikidi. — 22 Na baana ba Ushiele balume mbano : Mishayele, na Edisapana, na Shitedi. — 23 Alone namu baibakiile mukashi sh’eshina bu Edisheba, mwana a Aminandaba, nkashan'aye na Nashone, aye nkumutandjila Nandaba, na Abiu, Eleasala na Itamala. — 24 Na baana ba Kola balume mbano : Ashila, na Elekana, Abiyasapa ; biabia nyi bifuko bia beena Kola. — 25 Na Eleasala, mwana a Alone, baibakiile mukashi umune a ku baana ba Putshiele, aye nkumutandjila Finee. — Yaya nyi mitwe ya mashibo a beena Lefi, muyiile bifuko biabo. 26 Nyi ngiawa Alone na Mose bababalungwile kwi A Yikalayika’shi : Tushishayi baana ba Isalele mwiumbo dia Eshipitu, muyiile bisaka biabo. 27 Abo nyi babesaambile na Faalo, fumu a beena Eshipitu, biadia kutuusha baana ba Isalele mwiumbo dia Eshipitu : nyi ngiawa Mose, na yawa Alone. 28 Bibakitshiine’shi, p’efuku dibesaambile A Yikalayika na Mose mwiumbo dia Eshipitu, 29 A Yikalayika besaambile na Mose, aye nkumulungula’shi : Ami ne A Yikalayika ; kalungule Faalo, fumu a Eshipitu, yino mianda yoso yankulungula. 30 Mose namu baakwile kumpala kwa A Yikalayika’shi : Talanga, ami ne muntu e n’eulu di bushito [pa kwisaamba] ; a Faalo akampushiisha kipaso kinyi ? 7 Chapitre 7 *7 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Tala, Nankutuulu bu Efile Mukulu kwi Faalo ; Alone tuut’obe manu, akeekala bu mutemuki oobe. 2 Obe, okalungula [Alone] bioso biankakukamika ; Alone tuut’oobe namu, akesaambe na Faalo, bwa’shi alekye baana ba Isalele batuukye eumbo diaye. 3 Ank’ami, nankakoposha eshimba dia Faalo, dingi nankafwimisha bitundwilo biande na bilengyeleshi biande mwiumbo dia Eshipitu. 4 Faalo namu takenupushiisha’ye ; dingi nankatenteka eyaasa diande pe Eshipitu, ntuushe bisaka biande bia ngoshi, mwiilo wande, baana ba Isalele, paasha p’eumbo dia Eshipitu, pa kwibamwesha malwa akata ; 5 na beena. Eshipitu abakashinguula’shi ami ne A Yikalayika, pankeboosha eyaasa diande pe Eshipitu na pankakatushisha baana ba Isalele munkatshi mwabo. 6 Mose na Alone babakitshiine’nka mu bebakamikiile A Yikalayika ; babebikitshiine. 7 Mose namu baadi na bipwa makumi mwaanda, Alone namu na bipwa makumi mwaanda na bisatu, paapa pababesaambile na Faalo1. *(1) Mu kipwa kia 1492, kumpala kwa YESU kutandwa. 8 Na A Yikalayika besaambile na Mose na Alone, aye nkwamba’shi : 9 Apakenulungula Falo'shi : Leshayi namu kwanudi kilengyeleshi, obe olungule Alone’shi : kwata mukoombo oobe, weusuumbule paashi kumpala kwa Faalo : aukaaluluka bu nyoka. 10 Na Mose na Alone babayile kwi Faalo, abo nkukita biabia, muyiile bibaadi A Yikalayika mukamikye ; Alone basumbwile mukoombo waye paashi kumpala kwa Faalo na kwa bafubi baaye, ao nkwaluluka bu nyoka. 11 Faalo namu baitanyine baasha binangu na baasha masende ; mpaa n’abo namu, baasha malenganyi, nkukita’nka biabia ku matalwa a malenganyi aabo : 12 muntu ooso a kwabadi baponeeshe mukoombo waye paashi, ayo nkwaluluka bu manyoka ; anka mukoombo wa Alone ubaminyine mikoombo yabo. 13 Eshimba dia Faalo namu dibapokyele, dingi nkupela kwibapushiisha, anka bibaakwile A Yikalayika. 14 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Ndiadia eshimba dia Faalo dibeele bushito ; atunu kupoosola mwiilo wenda. 15 Wende ku namashika bwee, kwi Faalo ; aye akeende ku meema : obe okafumankane n’aye, ku bukuunkula bwa mweela, obe otwale wawa mukoombo walulukile bu nyoka mwiyaasa diobe ; 16 omulungule bino’shi : A Yikalayika, Efile a beena Ebelo, bantumu koodi’shi : Leka mwiilo wande wende, bwa nkanfubila mu kabaaka. Talanga, ngi’be shakyebe kupusha mpaa na binobino. 17 A Yikalayika baakula bino : Pa bino nyi pokashingulwila’shi ami ne A Yikalayika : Talanga, nankupila meema e mu uno mwela na mukoombo wi mwiyaasa diande, ao aakaaluluka bu mase ; 18 na mushipa wi mu mweela aukafwa, mweela namu aukeekala eshiko di bubi, beena Eshipitu namu bakutwe bia kutoma meema a mu mweela. 19 Dingi A Yikalayika balungwile Mose’shi : Lungula Alone’shi : Ata mukoombo oobe, oole eyaasa diobe pa meema a beena Eshipitu, pa misulo yabo, pa mieela yabo, na pa bishiba biabo, na pa mikola yabo yoso ya meema ; aaluluka bu mase ; na mwiumbo dioso dia Eshipitu amukeekala mase, na mu bitobo bia mitshi mpaa na na mu bitobo bia mabwe. 20 Mose na Alone babakitshiine’nka biabia, muyiile bibakamikile A Yikalayika. Aye bebwesheeshe mukoombo, nkukupila meema abaadi mu mweela, ku meeso kwa Faalo na ku meeso kwa bafubi baaye : meema ooso namu abaadi mu mweela abaalulukile bu mase ; 21 mushipa ubaadi mu mweela nkufwa ; mweela nkwela eshiko di bubi, na beena Eshipitu tababamwene’nyi bia kutoma meema a mu mweela nya ; kubaadi’nyi mase mwiumbo dioso dia Eshipitu. 22 Na baasha malenganyi ba mu Eshipitu nkukita’nka biabia bimune ku matalwa a malenganyi aabo, n’eshimba dia Faalo nkukopoka, tamwibapushiishe nya, anka bibaadi biakule A Yikalayika. 23 Faalo namu baalukiile, aye nkutwela mu shibo yaye, kushii’ye kutentenkyesha biabia bioso mwishimba diaye. 24 Beena Eshipitu namu booso nkubundula bitoonko ku bukunkula bwa mweela bwa kupeta meema a kutoma, mwanda tababamwene bia kutoma meema a mu mweela nya. 25 Na mafuku musambobidi akalombeene kunyima kwa A Yikalayika kupwa kulwisha mweela. 8 Chapitre 8 8 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Nda kwi Faalo, okamulungule’shi : A Yikalayika aakula bino : Leka mwiilo wande wende, bwabadia nkanfubila. 2 Anka su botunu kwiuleka wenda, tanlanga, nankatumu nguunda mu midianyino mooso , 3 mweela namu aukatuusha milongo milongo ya nguunda, aikatuuka mu meema itweele mu shibo yobe, mpaa na mu kadiimbo koobe koladila, na ku lusala loobe, na mu shibo ya bafubi boobe, na munkatshi mwa mwiilo oobe, na mu mafuwa oobe na mu biungu biobe bia bukula. 4 Na nguunda ayikakukaamina, yikaamine na mwiilo oobe, mpaa na kwi bafubi boobe booso. 5 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Lungula Alone bino’shi : Fuunka eyaasa diobe na mukoombo oobe, pa misulo, na pa mieela, na pa bishiba, otuushe nguunda yikaamine mwiumbo dia Eshipitu. 6 Na Alone bafunkile eyaasa pa meena a mu Eshipitu : nguunda ayikakaamina, yiwushe eumbo dia Eshipitu. 7 Na baasha malenganyi nkukita’nka biabia bimune ku matalwa a malenganyi aabo, abo nkukaamisha nguunda mwiumbo dia Eshipitu. 8 Na Faalo bayitanyine Mose na Alone, aye’shi : Sendeelayi namu A Yikalayika, bwadia kukatusha nguunda kwandji na kwi mwiilo wande ; ami namu ndekye mwiilo wende, bakatapile A Yikalayika bitapilo. 9 Mose namu balungwile Faalo’shi : Ngisadikile ! Nkipindji kinyi kiankaleka kukutekyela lusa kwi [A Yikalayika], na kutekyela’nyi bafubi boobe, na bwamwiilo oobe, bwa’shi akaashe nguunda koodi na mu mashibo oobe ? Ayikashaala’nka mu mweela. 10 Baakwile’shi : Mbwa maloba. Aye namu’shi : muyiile eyi diobe [diboakula] ! biodia kuhinguula’shi ta kwi muntu su ngumune e bu A Yikalayika, efile Mukulu eetu nya. 11 Nguunda namu ayikakatuka koodi, na ku mashibo oobe, mpaa na kwi bafubi boobe, na kwi mwiilo oobe ; ayikasaala’nka peenda mu mweela. 12 Mose na Alone babakatukile kwi Faalo ; Mose nkwela musaase kwi A Yikalayika pa mwanda wa nguunda yibaadi mutumine Faalo. 13 A Yikalayika bakitshiine’nka muyiile eyi dia Mose. Nguunda namu nkufwiila mu mashibo, mu mpoopo na mu mafuba ; 14 abo nkwiyikoonga mituuto mituuto, nsenga nkwela eshiko di bubi. 15 Na Faalo bamwene’shi bapuuka, aye nkukoposha eshimba diaye, nkupela kwibapushiisha, anka bu bibaakwile A Yikalayika. 16 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Lungula Alone’shi : ebweshe mukoombo oobe, okupile lufuufi lwa mu nsenga, alo alukaaluluka bu tumwe mwiumbo dioso dia Eshipitu. 17 Abo namu babakitshiine anka biabia. Alone bebwesheeshe eyaasa diaye na mukoombo waye, aye nkukupila lufuufi lwa mu nsenga, alo nkwaluluka bu tumwe [pa mbidi] pa bantu na pa nyema ; lufuufi looso lwa pa nsenga lubaalulukile bu tumwe mwiumbo dioso dia Eshipitu. 18 Na baasha malenganyi nkukita’nka biabia bimune ku matalwa a malenganyi aabo, bwa kutuusha tumwe ; anka tambebikite nya. Tumwe namu tubaadi’nka pa mbidi pa bantu na pa nyema. 19 Na baasha malenganyi babalungwile Faalo’shi : Uno nyi munwe wa Efile Mukulu. N’eshimba dia Faalo nkukopoka, aye nkupela kwibapushiisha, anka bu bibaakwile A Yikalayika. 20 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Buuka ku namashika bwee, okeemane kumpala Faalo ; talanga, aye akeenda ku meema, omulungula’shi : A Yikalayika aakula bino : Leka mwiilo wande wende, bwabadia kunfubila. 21 Mwanda su opela kufuungula mwiilo wande, talanga, nankatumu koodi, na kwi bafubi boobe, na kwi mwiilo oobe, mu mashibo oobe, kibuwa kia leengo ; mu mashibo a beena Eshipitu amukawuula bibuwa bia leengo, mpa na pa nsenga pabadi baashine. 22 Mu diadia efuku, nankalamuuna eumbo dia Ngoshene, dishaleele mwiilo wande, mu kipaso kia’shi kwakwa takwikalanga bibuwa bia leengo ; biodia kushinguula’shi ami, A Yikalayika, ne pankatshi p’eumbo. 23 Dingi nankatuula mudianyino pankatshi pa mwiilo wande na mwiilo oobe. Kino kitundwilo akikaleeshwa maloba. 24 Na A Yikalayika bakitshiine anka biabia : bibuwa namu bibatweelele mituuto mu shibo ya Faalo na mu mashibo a bafubi baaye, mpaa na mwiumbo mooso dia Eshipitu ; — eumbo dioso dibalwishikile na bibuwa bia leengo. 25 Na Faalo baitanyine ba Mose na Alone, aye nkwamba’shi : Ndangayi, nukatapile Efile Mukulu eenu bitapilo muno mwiumbo. 26 Mose namu’shi : Ta mbilombeene kukita biobio nya ; ku mwanda atukatapila Efile Mukulu eetu bitapilo bi ntoongye kwi beena Eshipitu. Twibalombeene namu kutapa bitapilo bi ntoongye kwi beena Eshipitu ku meeso kwabo, abo nkukutwa kwitwaasa mabwe ! 27 Atukyebe kwenda lwendo lwa mafuku asatu mu kabaaka, tukatapile A Yikalayika, Efile Mukulu eetu, bitapilo bu bibaapu kwitulungula. 28 Faalo namu baakwile’shi : nankenuleka nwende, nukatapile A Yikalayika, Efille Mukulu eenu, peenda mu kabaaka ; anka tanukabaanga kufubula kula paapa panwende. Ntekyeleyi namu Efile Mukulu. 29 Mose namu baakwile’shi : Talanga, pano pankatuka kuno koobe, nankatekye A Yikalayika, biabia namu maloba bibuwa abikakatuka kwi Faalo, kwi bafubi baaye, mpaa na kwi mwiilo waye ; anka namu, Faalo tatungnuukanga na kusepa, pa kupela kuleka mwiilo wakatapila A Yikalayika bitapilo. 30 Mose namu batuukile mwa Faalo, aye nkusendeela A Yikalayika. 31 A Yikalayika namu bakitshiine anka muyiile eyi dia Mose : aye nkukatusha bibuwa kwi Faalo, kwi bafubi baaye, mpaa na kwi mwiilo waye ; ta nkushaale kibuwa sunga nkimune nya. 32 Na Faalo bakopweshe eshimba diaye’nyi uno musuusa, na ta mulekye mwiilo wenda nya. 9 Chapitre 9 9 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Nda kwi Faalo, omulungule’shi : A Yikalayika, Efile Mukulu a beena Ebelo, aakula bino’shi : Leka mwiilo wande wende, bwa’shi ukanfubile. 2 mwanda su opela kwibaleka benda, na’shi okyeba kwibalama dimo, 3 talanga, eyaasa dia A Yikalayika adikeekala pe nyema yobe yi mu mapia, ki pe nyema ya nfwalasa, pe nyema ya mpunda, pe nyema ya shamo, pe nyema yikata, na pe nyema yipeela ; akukeela kipupa kikata ; 4 anka A Yikalayika akaamuuna pankatshi pa nyema ya beena Isalele na nyema ya beena Eshipitu, dingi takwi nyema su ngumune akafu munkatshi mwa nyema ya baana Isalele nya. 5 Na A Yikalayika batshibile kipindji kia nsaa, aye nkwaba’shi : Maloba A Yikalayika akakitshi biabia mwiumbo. 6 Napababutookyele A Yikalayika bakitshiine’nka biabia ; nyema yoso namu ya beena Eshipitu ibafwile ; anka ku nyema ya baana ba Isalele, ta nkufwe nyema sunga ngumune. 7 Faalo batumine bantu mu kukokoola, talanga, takubaadi nyema su ngumune mufwe ku nyema ya beena Isalele nya. N’eshimba dia Faalo dibakopokyele, tamulekye mwiilo’shi wende nya. 8 Na A Yikalayika balungwile Mose na Alone’shi : Sunayi mayaasa eenu buto bwa mwilungu mbaa, Mose ebupalakashe mwiulu, ku meeso kwa Faalo ; 9 bwabwa buto abukaaluluka bu lufuufi lusengulukye mwiumbo dioso dia Eshipitu, dingi alukaaluluka pa mbidi pa bantu na pa nyema, bu eloonda dibatubuka epote, mwiumbo dioso dia Eshipitu. 10 Abo namu babaatshile buto bwa mwilungu, nkwimana [n’abo] kumpala kwa Faalo ; Mose bebupalakeeshe mwiulu ; buto nkwaluluka bu malonda aatubuka mapote, pa mbidi pa bantu na pa nyema. 11 Baasha malenganyi namu ta mbamone bia kufika kwi Mose, pa mwanda wa malonda ; mwanda malonda abaadi pa mbidi pa baasha malenganyi mpaa na pa beena Eshipitu boso. 12 A Yikalayika namu bakopweshe eshimba dia Faalo, tamwibapushiishe nya, anka bu bibaadi A Yikalayika mulungule Mose. 13 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Obuukye’nka ku namashika bwee, okeemanekumpala kwa Faalo, okamulungule’shi : A Yikalayika, Efile a beena Ebelo, aakula bino’shi : Leka mwiilo wande wende, bwa’shi ukanfubile ; 14 mwanda uno musuusa, nankatumu bipupa biande bio mwishimba diobe, na kwi bafubi boobe mpaa na kwi mwiilo oobe, biodia kushinguula’shi ta kwi muntu su ngumune pano pa nsenga e biandji’mi nya ; 15 mwanda binobino, nankoola eyaasa diande, nkwase mikumbo, obe na mwiilo, paapa namu okashimishwa pano pa nsenga. 16 Anka ne mukulekye na muwa bwa’shi nkuleshe bi bukome bwande, na’shi eshina diande dipalakane nkumo pa nsenga pooso. 17 Kioshikiila mwiilo wande, bwa kupela kwiuleka wenda, 18 talanga, nakanokiesha mpeshi a kasaangu mukile bukopo maloba, ku ma ino nsaa, mu kipaso kishayikeele dimo mu Eshipitu, kubanga efuku dibayibakilwe kibundji mpaa na binobino. 19 Binobino namu, tuma bantu, olamishe nyema yobe mpaa na bintu bioso biodi na’bio mu mapia ; mwanda mpeshi a kasaangu akanokyela muntu ooso na nyema ooso abikasanganyibwa mu mapia bishii bitwele mu mashibo, abikafwa. 20 Yawa a munkatshi mwa bafubi ba Faalo batshinyine eyi dia A Yikalayika, bafwamiishe bafubi baaye na bimunwanga biaye mu mashibo ; 21 yawa namu shii mubasukye diadia eyi dia A Yikalayika balekyele baaye bafubi na bimunwanga biaye mu mapya. 22 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Fuunka eyaasa diobe mwiulu, mpeshi a kasaangu anokye mwiumbo dioso dia Eshipitu, atope bantu na nyema, mpaa na lubishi looso lwa mu mafuba mu dino eumbo dia Eshipitu. 23 Mose namu bebwesheeshe mukoombo waye mwiulu : A Yikalayika nkutuma mukungulo na mabwe a kasaangu, kaalo nkuteemba pa nsenga. A Yikalayika nkunokyesha mpeshi a kasaangu mwiumbo dia Eshipitu. 24 Kubaadi mpeshi a kasaangu, na kaalo kesaangye mwamwa mu mpeshi, [kasaangu] kabaadi kakile, kipaso kishayikeele dimo mwiumbo dia Eshipitu dioso kashaa diayikala bu eumbo. 25 Mpeshi a kasaangu banokyele, mwiumbo dioso dia Eshipitu, atopa bintu bioso bibaadi mu mafuba, kubangila ku bantu mpaa na ku nyema ; mpeshi batopele mpaa na lubishi looso lwa mu mafuba, nkutshokola mitshi yoso ya mu mapia. 26 Anka peenda mwiumbo dia Ngoshene, mwamwa mubaadi mushaale baana ba Isalele, mpeshi a kasaangu tamwimunokye nya. 27 Faalo batumine bantu, aye nkwitanyina ba Mose na Alone, aye nkwibalungula’shi : Uno musuusa ne mulwishe ; A Yikalayika nyi mululame, ami na mwiilo wande twi babi. 28 Sendeela A Yikalayika ; tuno tubadibadi tw’Efile Mukulu tulekye, na uno mpeshi a kasaangu ; biabia namu nankenulekyela nwende, tanushala’nyi dimo’nwe. 29 Mose namu bamulugwile’shi : Pankatuuku mu kino kibundji, nankebwesha maboko ande kwi A Yikalayika ; tubadibadi atulekye, ta kwikala’nyi mpeshi a kasaangu nya : biodia kuwuka’shi yino nsenga nyi ngia A Yikalayika. 30 Anka, koodi’be na kwi bafubi boobe, nanguuku’shi ta nwabandjile kutshiina A Yikalayika Efile Mukulu nya. 31 Mitshi ya lin na ya orge yibalwishiishwe ; mwanda orge yibaadi ipwe kupa, na lin namu baadi mupwe kwela bilongo ; 32 Poodo namu bipaso biayo bioso bibidi ta ngilwishwe nya, mwanda ayipeeya ku mongo. 33 Na Mose batuukile kwa Faalo, enda paasha pa kibundji, aye nkwibwesha maboko aaye kwi A Yikalayika : na tubadibadi na kasaangu bibalekyele, mpeshi namu tamunokye dimo mu nsenga nya. 34 Na Faalo bamwena’shi mpeshi, na kasaangu, na tubadibadi bibalekye, aye namu nkuyididiila’nka mu kulwisha, nkukoposha eshimba diaye, aye na bafubi baaye. 35 N’eshimba dia Faalo dibakopokyele, tamulekye baana ba Isalele benda, anka bu mubakwidiile A Yikalayika mukanwa mwa Mose. 10 Chapitre 10 10 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Nda kwi Faalo ; mwanda ne mupwe kukoposha eshimba diaye na dia bafubi baaye, biandjia kutuula bitundwilo biande munkatshi mwabo ; 2 na biodia kumona mwa kuloondela mwan’obe ku, matwi kwaye mpaa na kwa mwana a mwan’one, bino bintu biandji mukite ku Eshipitu, na bitundwilo biandji mukumbashe munkatshi mwabo ; nukashinguule’shi ami ne A Yikalayika. 3 Mose na Alone babayile kwi Faalo, bamulungula’shi : A Yikalayika, Efile Mukulu a beena Ebelo, aakula bino : Mpaa na pa kipindji kinyi pokalekyesha kumbindwila ? Leka mwiilo wande wende, ukanfubile. 4 Mwanda su bopela kupoosola mwiilo wande wenda, maloba nankafwisha nshiye ku midianyino yobe, 5 ayikabwikila nsenga yoso, kipaso kishakikamweka nsenga meeso ; ayikadia biinyi bisheele, biabia biabenulekyele kwi kasaangu, dingi ayikadia mutshi ooso aumene mu mafuba eenu ; 6 ayikawuula mu mashibo oobe, na mu mashibo a bafubi boobe, na mu mashibo a beena Eshipitu booso : kintu kishamwekyelwe dimo kwi ba mashobe, sunga nkwi ba mashobe-kulu, kubanga kwifuku dibabekeele pano pa nsenga, mpaa na ku dino efuku. Bekuumbile, akatuka kwa Faalo. 7 Na bafubi ba Faalo babamulungwile’shi : A mpa kipindji kinyi apakalekyesha uno muntu kwitwikeela bu kikokoshi ? Leka bano bantu bende, bakafubile A Yikalayika, Efile Mukulu aabo. Tokiowuku’nyi’shi Eshipitu balwiila su ?  8 Abo nkwalusha Mose na Alone kwi Faalo ; aye nkwibalungula’shi : Ndangayi, nukafubile A Yikalayika, Efile Mukulu eenu. A benyi abakende mbanyi ? 9 Mose namu’shi : Atwende na baana bet ba nsongwalume na banunu betu, atwende na baana betu balume na bakashi, na bimunwanga bietu bipeela na bikata ; mwanda twi na wa [kukasepeela] fete a A Yikalayika. 10 Babalungwile’shi : A Yikalayika eekale n’enu’nka biabia, bw’ami kwinuleka’shi nwende na baana beenu bakinga ! Nutale, mwanda malwa e kumpala kwenu. 11 Tabikeekala biobio nya ; biabia ndayi peenda’new, bantu babaakulu, nukafubile A Yikalayika : mwanda nyi kianukyebele kiakia. Paapa babebabingile kumpala kwa Faalo 12 A Yikalayika nkulungula Mose’shi : Oola eyaasa diobe pa dino eumbo dia Eshipitu, bwa nshiye, yikaamine mwiumbo dia eshipitu, idye bintu bioso bimene mwiumbo, bioso biabalekyele kwi mpeshi a kasaangu. 13 Na Mose bebwesheeshe mukoombo waye eufuunka eumbo dia Eshipitu ; A Yikalayika bapukiishe kipapi kia kutuunduka nguba mwiumbo, diadia efuku dioso mpaa na bufuku : abo nkutooka namashika, kipapi kia kutuunduka nguba kufwiisha nshiye. 14 Na nshiye yibakamiine mwiumbo dioso dia Eshipitu, nyi nkipupa kia kutshiina moo ; kumpala kwa’yo ta kubaadi nshiye yi bino nya, na kunyima kwa’yo ta kukamwekwa yimo yi biabia nya. 15 Ibabwikiile eumbo dioso, eumbo nkweela mufito ; yibadiile lubishi looso lwa pa nsenga, mpaa na bikuba bioso bia ku mitshi bibabalekyele kwi kasaangu ; tankushaale epuupwa su ndimune ku mitshi, sunga nku lubishi lwa mu mafuba mwiumbo dioso nya. 16 Na Faalo balwidiile bukidi-bukidi bwa kwitanyina Mose na Alone, aye nkwamba’shi : Ne mulwishiishe A Yikalayika, Efile Mukulu eenu, dingi ne mwinulwishiishe ; 17 binobino namu, nankusendeela, ndekyele namu buno bubi, nka bwa uno musuusa ; nutekye namu A Yikalayika Efile Mukulu eenu, bwa’shi akatushe namu peenda luno lufu kwandji. 18 Batuukile kwi Faalo, aye nkusendeela A Yikalayika. 19 Na A Yikalayika baalulwile lwafika kupona nguba lwi bukopo, alo nkukatusha nshiye, nkwiyeela muushi a meema amoonga akata. Ta nkushaale lushiye sunga ndumune mu midianyino yoso y’eumbo dia Eshipitu nya. 20 A Yikalayika’nyi nkukoposha eshimba dia Faalo, tamukumine’shi baana ba lsalele benda nya. 21 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : Oola eyaasa diobe mwiulu, akukeekala mifito mwiumbo dia Eshipitu, abakakuma mifito yaya na maasa. 22 Mose namu boololwele eyaasa diaye mwiulu : kubayidile mufito wi bwii mwiumbo dioso dia dia Eshipitu, muunda mwa mafuku asatu. 23 Tababemoneenanga muntu na muntu nya, na muntu sunga ngumune tabebweele pa mbalo yibaadi mushaale nya, muunda mwa mafuku asatu ; anka kwi baana ba Isalele kubaadi etaata mu mashibo aabo. 24 Na Faalo bayitanyine Mose, aye nkwamba’shi : Ndayi, nukafubile A Yikalayika ; anka peenda bimunwanga bienu bipeela na bikata bishaale ; baana beenu bakinga’nyi abende n’enu. 25 Mose namu nkwamba’shi : Mu maasa mwetu’mu amutuungu wetupe milambu ya bitapilo na ya kushiika kaalo, yatudia nkalambula A Yikalayika, Efile Mukulu eetu ; 26 bimunwanga bietu’nyi abiende n’etu ; ta kwi sunga lwaala lumune alushaala nya, mwanda atwibisemuna bwa nkafubila nabio A Yikalayika, Efile Mukulu eetu ; dingi biinyi biatukafubila A Yikalayika tawibiwuku’twe, anka patukeekala bafikye kwanka. 27 A Yikalayika namu bakopweshe eshimba dia Faalo, ta mmukyebe kwibaleka benda nya. 28 Faalo namu bamulungwile’shi : Katuka kwandji ; tokumanga’nyi kumona mpala yande ! ku mwanda, diadia efuku diokamono mpala yande, okafwa. 29 Mose namu baambile’shi : Anka bu biini bioamba, ami namu shakamono dimo mpala yobe ! 11 Chapitre 11 11 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : nankatumina dimo Faalo n’eumbo dia Eshipitu kipupa ; kunyima kwa kiakia [kipupa], akenulekye nukatukye pano ; pakenuleka’shi nuyididiile, akenubiingi pano looso. 2 Biabia kalungulengye mwiilo webakwate ku matwi’shi : Mulune ooso atekye mwikungishanyi n’aaye, mukashi namu kwi mwikungishanyi1 n’aaye, [batekye] bintu bia kilonda kia fwalanga na bia kilonda kia oolo. 3 A Yikalayika namu nkukitshisha bia’shi mwiilo upete kaa kwi beena Eshipitu ; Mose namu bu muntu bwaye baadi mukile bukata mwiumbo dia Eshipitu, ku meeso kwa bafubi ba Faalo mpaa na ku meeso kwa mwiilo. 4 Mose baakwile’shi : A Yikalayika baakula bino’shi : Munkatshi mwa bufuku nantuuku muunda mweumbo dia Eshipitu ; 5 mwan’ooso namu mulume mbedi mwiumbo afu, kubangila kwi mwana mbedi mulume a Faalo, wiinyi mushaale ku lupunansulu lwaye, mpaa na kwi mwana mbedi mulume a mpika aaye mukashi e kwibwe dia mpelo, na mulume ooso mbedi a ku nyema. 6 Akukeekala maalo akata mwiumbo dioso dia Eshipitu, kipaso kiabishekeele dimo na tabianeekale’nyi biabia nya. 7 Anka kwi baana boso ba Isalele, kubanga ku muntu mpaa na kwi nyema, mbwa sunga umune takeembelesha edimi diaye nya ; bianudia kushinguula’shi, A Yikalayika aamuuna pankatshi pa beena Eshipitu na mwiilo wa Isalele. 8 Bafubi boobe namu abakafiki kwandji, bakuname kumpala kwande’shi : Tuuka, obe na mwiilo ooso wi ku bushito boobe. Kunyima kwa biabia namu ami nankatuuku. Aye namu [Mose] bakatukile kwi Faalo atuuka na nsuungu ayiteembe bu kaalo. 9 A Yikalayika namu balungwile Mose’shi : Faalo takakupushiisha nya, biabia nankafwimisha bilengyeleshi biande mwiumbo dia Eshipitu. 10 Ba Mose na Alone babakitshiine biabia bilengyeleshi bioso ku meeso kwa Faalo. A Yikalayika namu nkukoposha eshimba dia Faalo, baye namu tamukyebe kulaka baana ba Isalele bakatuka mwiumbo diaye nya. *(1) Sunga’shi : atekye kwi muntu e mu nkuunka mwaye. 12 Chapitre 12 *12 Na A Yikalayika besaambile na Mose na Alone, aye nkwakula’shi : 2 Uno mweshi aukeekala kwanudi’nwe bu mbangilo a mieshi ; aukeekala wenu mweshi wa kwibedi mu mieshi ya ku kipwa. 3 Kalunguleyii mwiilo wa beena Isalele ooso’shi : P’efuku di’ekumi dia uno mweshi, nukwate mwana a mukooko1 ku muntu na muntu mupuunda shibo ya kifuko, shibo na shibo mwana a mukooko. 4 Anka su ba mu shibo mbapeela, bashii balombeene [kupwa mwiita wa] mwana a mukooko, abituungu aye na e peepi mu nkuunka mwaye bewaate, muyiile bungi bwa bantu ; nubale bwa mwana a mukooko umune bilombeene muntu oso adia. 5 Nwaate mwana a mukooko shii na kilema2, mulume, e na kipwa kimune, nusaangule munkatshi mwa mikooko sunga mwa mbushi ; 6 numutuule mu kilamino mpaa na p’efuku di’ekumi na dia kananka dia uno mweshi ; na kakongye kooso ka mwiilo wa Isalele aukamutshiindji munktshi mwa bioolwa bibidi. 7 Abaata mase aao, beashingye ku ntempa yoso yibidi na kwibaaya dia kwiulu (linteau) ya kiibi, mu aa mashibo amudilwa yawa mwana a mukookowita. 8 Abakadia wawa mwiita bwabwa bufuku ; beudye unanngye ku kaalo mikate ishii na kitatusho, na masaki e buulo. 9 Tanwiudyanga ushii ubobe biya sunga nkwiusakisha pa kaalo mu meema, anka unaangye ku kaalo : mutwe, na byoko, na [bia] muunda. 10 Dingi tanulekanga kantu ka ku wawa mwiita aushaala mpaa na ku namashika nya ; kiakia kioso akikashaala namu na ku namashika, nwikishiikye kaalo. 11 Nwiudye mu kino kipaso : nwikale bafwale mikaba mu bifuka bienu, ngao yenu ifwadikwe sandale, na mutshi oobe [wa mukoombo] mwiyaasa diobe ; dingi anukeukidi bukidi bukidi. Nyi pasaka3 a A Yikalayika. 12 Mu bwabwa bufuku nankakidi mu dino eumbo dia Eshipitu, nkakupile mwana ooso mbedi mwiumbo dia Eshipitu, kubangila kwi muntu mpaa na kwi nyema, nankatshibia b’efile boso ba mu Eshipitu kiimu. Ami ne A Yikalayika. 13 Aa mase nyi aakeekala kitundwilo kienu ku mashibo anudi bashaleele ; ami nankamon mase, nkile bukunkula bwenu, takukeekala kipupa kia lufu munkatshi mwenu pankamwesha eumbo dia Eshipitu malwa nya. 14 Dinyi diadia efuku adikeekala kwanudi bu efuku dia kutentekyesha, anukedisankila bu efuku dia fete a A Yikalayika ; nukedisankile mu bipungo bienu bu mwiiya4 wa losoo. 15 Muunda mwa mufuku musambobidi anwikala anudi mikate ishii na kitatusho : kubanga’nka p’efuku dia kwibedi, nukatushe kitatusho mu mashibo mwenu ; mwanda muntu ooso akudia mukate wii na kitatusho kukatuka kwifuku dia kwibedi na ku dia musambobidi, muntu yawa akakatushwa mu [mwiilo wa] beena Isalele. 16 Mwifuku dia kwibedi anwikala na kiikongeeno kii selele, n’efuku dia musambobidi’nyi nwikale na kiikongeeno kii selele ; takukitshikanga mufubo sunga ngumune mu aa mafuku [abidi], kia kukitshika, nka peenda kuteeka kiakia akikadia muntu. *(1) Sunga’shi : mwana a mbushi. — (2) Sunga’shi : mwana a mukooko mupwidikye. — (3) Ngi kupatuula’shi : nkipaso kia kukilwa bukunkula. — (4) Sunga’shi : Kino nkishila kienu kia mafuku ooso. 17 Dingi nwikale anulama fete a mikate ishii na kitatusho, mwanda mu diadia efuku dimune nantushiishe bisaka bienu mwiumbo dia Eshipitu ; na nukalame efuku diadia mu bipungo bienu, bu mwiiya wa losoo. 18 Mu mweshi wa kwibedi, efuku diao di’ekumu na dia kananka, ku kiolwa, anukadi mikate ishii na kitatusho, mpaa na ku kiolwa ki’efuku dia makumi abidi na dimune. 19Muunda mwa mafuku musambobidi, mu mashibo mwenu tamumwekwanga kitatusho nya ; ku mwanda muntu ooso a kudia mukate wi na kitatusho, yawa muntu akakashiibwa mu kakongye ka Isalele, sunga ekala muntu mwenyi [mushaale munkatshi mwenu] sunga mwana p’abo. 20 Tanukadianga kintu su nkimune kii na kitatusho ; mooso mwanui bashaale nukadie’nka mikate ishii kitatusho. 21 Na Mose baitanyine bakulu ba beena Isalele, aye nkwibalungula’shi : Ndayi pa bwenu nwate kimunwanga kipeela muyiile bifuko bienu, nwikitshindje bwa pasaka. 22 Nwate’nyi na kisaasa kia mutshi wa isope, nwikisabikye mu mase [a yawa nyema] e mwilonga, aa mase e mwilonga namu, nwiashingye kwibaaya dia kwiulu (linteau) na ku ntempa yibidi [ya kiibi] ; na muntu su ngumune a munkatshi mwenu tatuukanga paasha pa shibo yaye, mpaa na ku namashika. 23 Mwanda A Yikalayika akakidi bwa kumwesha beena Eshipitu malwa ; pakamona mase p’ebaaya dia kwiulu na pa ntempa yoso ibidi ya kiibi, A Yikalayika akakila bukunkula bwa kiibi, takakumiina’shi yawa mwipaanyi atwele mu mashibo mwenu bwa kwipaa nya. 24 Anwe nukalame biabia bu mwiiya wenu na baana beenu mafuku ooso. 25 Panukeekala namu batwele mwiumbo diabakenupa kwi A Yikalayika, bu bibaakwile, anwe nukalame wawa mufubo. 26 Biabia baana benu pabakenwipusha’shi : A uno mufubo [wanukitshi] awupatuula mwanda kinyi ?  27 biabia nukebaaluule’shi : « Nyi nkitapilo kia pasaka kiatutapila A Yikalayika, bakidile bukunkula bwa mashibo a baana ba Isalele mwiumbo dia Eshipitu, pabamwesheeshe beena Eshipitu malwa aye nkukalwila mashibo eetu. Penyipaapa mwiilo ubakunamine, weyalaasha paashi. 28 Na baana ba Isalele babayile, bakita’nka bibabakamikiile Mose na Alone kwi A Yikalayika ; abo nkukita biabia. 29 Na bibakitshiine’shi, munkatshi mwa bufuku, A Yikalayika bayipaile mwan’ooso mulume mbedi mwiumbo dia Eshipitu, kubanga kwi mwana mbedi a Faalo, yawa baadi mushaale mu lupuna-nsulu lwaye, mpaa na ku mwana mbedi a mwina lukano baadi muunda mwa shibo ya lukano, na mwana mbedi ooso mulume a nyema bamune. 30 Bwabwa bufuku Faalo bebweele, aye na bafubi baaye boso, n’eumbo dioso dia Eshipitu ; kubaa mukuunda ukata mu Eshipitu, mwanda takubaadi shibo sunga ngimune ishibaadi kitanda nya. 31 Na [Faalo] bayitanyine ku bufuku Mose na Alone, aye nkwamba’shi : Ebweeyi, nukatukye munkatshi mwa mwiilo wande, sung’anwe sunga baana ba Isalele, katukayi, nukafubile A Yikalayika, bu bianwakwile ; 32 Nwate bimunwanga bienu bipeela mpaa na bikata, bu bianwakwile, katukayi, nungyelele namu mwabi. 33 Bena Eshipitu babalwilakeeshe mwiilo, bwa kwibabinga mwiumbo bukidi bukidi ; mwanda babaadi abaakula’shi : tubaapu kufwa’twe booso. 34 Na mwiilo babaatshile musabu wabo wa mikate kumpala kwa’shi utatukye, mpaa na ngyeso yaabo yanye mu bilamba biabo batuula ku mapampa. 35 Baana ba Isalele babakitshiine’nka biabia bibebalungwile Mose, abo nkuteka beena Eshipitu bintu bia kilonda kia fwalanga, na bintu bia oolo, mpaa na bilamba. 36 A Yikalayika namu bakuminyine’shi mwiilo ukokole kaa ku meeso kwa beena Eshipitu, abo nkwibapa bintu bibabatekyele ; abo nkupaula bintu bia beena Eshipitu. 37 Na baana ba Isalele babakatukile mu kibalo kia Lamesese, benda ku kibalo kia Sukote, kubaadi bantu balume bashima be bungi bwi peepi na binunu nkama isamombo, bantu babaakulu, kushii [kubadika] bakinga ; 38 kubaadi’nyi na kisaka kikata kia nkongwee munkatshi mwabo, na bimunwanga bipeela na bikata, bibumbu bia nyema bikile bungiya. 39 Wawa musabu namu wa mikate ubabaatshile mu Eshipitu abo nkwiuteeka bituumbula bishii kitatusho ; mwanda [wawa musabu] taubaadi ubande kutatuka’o, mwanda babebabingile mu Eshipitu mu kipaso kia bashii banyengakan ; tababamwene sunga bia kulumbuula bidiibwa bia mu lwendo nya. 40 Na kishaleelo kia baana ba Isalele babashaleele mwiumbo dia Eshipitu, kibaadi kia bipwa nkama inanka na makumi asatu. 41 Ngi biakita namu’shi, mwifuku dia ku nfudiilo kwa biabia bipwa nkama inanka na makumi asatu, nka mwinyi mu diadia efuku ngi mubakitshiine’shi, bisaka bioso bia ngoshi bia A Yikalayika bibatuukile mwiumbo dia Eshipitu1. 42 Bwabwa nyi mbufuku bwa kulama [bu kitentekiesho] bwa A Yikalayika, mwanda bebatushiishe mwiumbo dia Eshipitu ; — diadia efuku nyi dia kulama kwi baana boso ba Isalele bwa A Yikalayika, ku bipungo biabo [bioso]. *(1) Mu kipwa kia 1491, kumpala kwa YESU kutandwa. 43 Na A Yikalayika balungwile Mose na Alone’shi : Mwiiya wa pasaka nguno : Muntu ooso mwenyi takamudia nya ; 44 anka mpika ooso, muntu muudiibwe ku muulo wa fwalanga, omusale ; paapa namu adie pasaka. 45 Muntu mubande kushaala mwiumbo na mufubi’efuto, tabakamudia nya. 46 Akadiilwa’nka mu mashibo imune ; tanusamunanga mwiita waye paasha pa shibo, dingi tanutanyanga kafufwa sunga nkamune. 47 Kakongye kooso ka Isalele akakamukita. 48 Su muntu mwenyi mushaale mu shibo moobe, su akyeba kukita Pasaka mwishina dia A Yikalayika, abitungu’shi mwan’aye oso mulume asadiibwe ; ngi paapa namu efubwile peepi bwa kumukita, akeekala’nka bu mwina Isalele mwana p'abo ; muntu su ngumune shii musadiibwe tamudianga. 49 Mwiya aukeekala umune kwi mwina Isalele mwana p'abo na kwi mwenyi mushaale munkatshi mwenu. 50 Beena Isalele namu booso babakitshiine’nka biabia bibabakamikiile Mose na Alone kwi A Yikalayika ; abo nkukita biabia. 51 Bibakitshiine’shi, mu diadia efuku dimune, A Yikalayika batushiishe baana ba Isalele mwiumbo dia Eshipitu, muyiile bisaka biabo bia ngoshi. 13 Chapitre 13 *13 Na A Yikalayika besaambile na Mose, aye nkwamba’shi : 2 Ndamunwine mwana mulume mbedi ooso, ooso bashitwile kitandjilo munkatshi mwa baana ba Isalele, a munkatshi mwa bantu sunga mwa nyema ; ooso ngande. 3 Na Mose balungwile mwiilo’shi : Tentekyeshayi dino efuku, dibanutuuku mu Eshipitu, mu shibo ya bupika, mwanda A Yikalayika benutuusha mwanka ku bukome bwaye bukata ; takukumanga muntu kudia mukate wi na kitatusho. 4 Nubatuuku lelo, uno mweshi wa Abibe1. 5 Anka apakakutwesha A Yikalayika mwiumbo dia beena Kanaana, dia beena Eté, dia beena Amole, dia beena Efi, na dia beena Yebuse, diadia dibalayile banshobe ku katshipo’shi akakupa dianka, eumbo adituusha mabeele na buuki, biabia okakite uno mufubo mu uno mweshi. 6 Muunda mwa mafuku musambobidi wekale odi mikate ishii na kitatusho, efuku dia musambobidi namu adike fete a A Yikalayika. 7 Muunda mwa aa mafuku musambobidi abakadia mikate ishii na kitatusho ; na mu shibo moobe tamukamwekwanga mukate weele kitatusho, sunga mwinyi mu shibo moobe tamukamwekwanga kitatusho, ku midianyino kooso. 8 Dingi mu aa mafuku okaalondele mwan’obe mulume [yino mianda], obe’shi : Nyi mpa mwanda wa bibabankitshinyine kwi A Yikalayika pa nantuukile mwiumbo dia Eshipitu. 9 Na kiakia akikeekala koodi bu kitundwilo ki kwiyaasa diobe, na bu kitentekyesho mu mpala moobe, bwa’shi mwiiya wa A Yikalayika wikale mukanwa moobe, mwanda A Yikalayika bakutushiishe mwiumbo dia Eshipitu ku bukome bwaye bukata. 10 Okalame kino kipikwa mwifuku dia’kio, ku kipwa na kipwa. 11 Abikakitshika namu’shi, apakakutwesha A Yikalayika mwiumbo dia mwina Kanaana bu biadi mukulee obe na ba-nshobe, na bakupa dianka, 12 okalambula A Yikalayika yawa mwan’ooso ashitulaa kitandjila, na nyema ooso abawula kibelo kia kikutu kia nyema yobe : balume booso [ba mbedi] mba A Yikalayika. 13 Na kutanda kubedi kooso kwa nyema ya mpunda, omukuule na mwan’a mukooko2 ; su twemumukuule, omutshokole ekoshi. Mwan a mbedi ooso ku lupese lwa muntu munkatshi mwa baana boobe, abituungu kumukuu. 14 Ku mafuku e kumpala namu apakakwipusha mwan’obe mulume’shi : Bino abipatuula kinyi ?  paapa omulungule’shi : A Yikalayika betutushiishe ûshîshe ku bukome bwaye bukata mwiumbo dia Eshipitu, mubaatudi mu shibo ya bupika. 15 Pa baadi Faalo abiandula bwa kwitutuusha twenda, bibakitshiine’shi, A Yikalayika nkwipaa baana balume booso babedi mwiumbo dia Eshipitu, kubanga ku mwana mbedi a muntu mpaa na ku mwana mbedi a ba nyema ; nyi pa mwanda kinyi nandambula A Yikalayika yawa mwan’ooso ashitula kitandjilo, mulume, na kukuula mwan’ooso mulume a ku baana bande. 16 Akikeekala namu bu kitundwilo kwiyaasa diobe na bu kitentekyesho mu mpala moobe, mwanda A Yikalayika betutushiishe mu Eshipitu ku bukome bwaye bukata. *(1) Nyi nkwamba’shi : mweshi aukomaa mpoodo. — (2) Sunga mwana a mbushi. *17 Dingi bibakitshiine’shi, pabaadi Faalo betulekyela’shi twende, Efile Mukulu tabebakunkwishe mwishinda dia kwiumho dia beena Peleshete, diinyi di peepi nya ; mwanda Efile Mukulu baakwile’shi : Tala beena mwiilo bakeyalasheena pabakamono ngoshi, baaluka mu Eshipitu. 18 EfileMukulu namu bayishiishe mwiilo eshinda dia kwifuunya kabaaka ka ku meema amoonga ; na baana ba Isalele babakamiine mu milongo ya ngoshi paasha p’eumbo dia Eshipitu. 19 Mose batwadile mifufwa ya Yosefe, mwanda [Yosefe] baadi mutshipishe baana ba Isalele’shi : Kushii kudimba Efile Mukulu akenuteembela ; anwe namu nusemune mifufwa yande nwende nayo. 20 Na babakatukile ku kibalo kia Sukote, bashimika bitanda biabo ku kibalo kia Etame, ku bukuunkula bwa kabaaka. 21 A Yikalayika namu baadi ende kumpala kiabo, ku kaanya baadi mu musuungu w’ekumbi bia kwibalombola mwishinda, bufuku namu mu musuungu wa kaalo bwa kwibamunyika, bwabadia kutambuka kaanya na bufuku : 22 wawa musuungu w’ekumbi tawubakatukile ku kaanya’, sunga musuunga wa kaalo wakatuka namu ku bufuku, kukatuka kumpala kwa mwiilo. 14 Chapitre 14 *14 Na A Yikalayika balungwile Mose’shi : 2 Lungula baana ba Isalele befuunye, bashimikye bitanda biabo kumpala kwa [kibundji kia] Pi-Ailote, pankatshi pa kibundji kia Mingindole na meema a kalunga ; kumpala kwa Baala-Sefone, mpala na mpala, nutuule musuumba wenu peepi na meema a kalunga. 3 Paapa Faalo akaakula pa mwanda wa baana Isalele’shi : Eumbo dibebatoondo, binobino kabaaka kabeshikiila bakutwe kwa kwenda. 4 Ami nankakoposha eshimba dia Faaloye, aye namu ebaloonde : nankatumbishiibwa mwi Faalo mpaa na mwi kisaka kiaye kia ngoshi ; beena Eshipitu abakashinguula’shi ami ne A Yikalayika. Abo namu baabakitshiine biabia. 5 Babayile bakalondela fumu a beena Eshipitu’shi mwiilo ubasuuku ; n’eshimba dia Faalo na dia bafubi baaye dibaalulukile bitale mwanda wa mwiilo, abo nkwamba’shi : A kibatukitshiina biabia nkinyi pa kukumiina’shi Isalele ende, akutwe kwitufubila ? 6 Paapa [Faalo] balumbulwishe ngolofwanda aaye, nkwibosha mwiilo waye. 7 Baathile mangolofwanda a ngoshi akile bukopo nkama isamombo, mpaa na mangolofwanda ooso a mwiumbo dia Eshipitu, atuula mu ngolofwanda na ngolofwanda bilobo bia ngoshi. 8 Na A Yikalayika bakopweeshe eshimba dia Faalo, fumu a mu Eshipitu, aye nkulonda baana ba Isalele. Baana ba Isalele babatuukile na maneemaneema. 9 Beena Eshipitu nkwibalonda ; na mpunda yoso, mangolofwanda a Faalo, basalai baaye na kisaka kia kia ngoshi, babebabangile mbashaale musuumba waabo peepi na meema a kalunga, peepi na Pi-Ailote, mu ntalangeeno na Baala-Sefone. 10 Na Faalo besesele peepi, baana ba Isalele namu nkubuula meeso, batalengye, beena Eshipitu mu mongo abebalondo : baana ba Isalele moo ubebakwete ukilekile, abo nkwela musaase [wa kwidla] kwi A Yikalayika bikata : 11 abo nklungula Mose’shi : A mu Eshipitu mukutshikilwe mashaama a kwitushiika, kioodi mufikye neetu’shi tufwile muno mu kabaka ? A nkinyi kibwetukitshiina bino, pa kwitutuusha mu Eshipitu ? 12 Ta ndino eyi dibatukulungwile mu Eshipitu, atwe’shi : Etulekye, tushaale bu bapika ba beena Eshipitu ? Mwanda mbikile buwa atwe kufubila beena Eshipitu pe kufwiila mu kabaaka. 13 Mose namu balulwile mwiilo’shi : Tanutshiinanga moo nya ; imanayi paapa, numone kufuungushwa kwa A Yikalayika, kwakyebe kwinukitshiina lelo uno ; mwanda bano beena Eshipitu banumono lelo, tanukebamono dimo nya, bwa looso. 14 A Yikalayika akenulwila ngoshi, anwe namu, nwikale’nka na kufukama. *(1) Sunga kwamba’shi : nwikale baumiine. 15 Penyi paapa A Yikalayika balungwile Mose’shi : Musaase ongyele ngwa kinyi ? Lungula baana ba Isalele babangye lwendo. 16 Obe namu, ebweshe mukoombo oobe pa meema a kalunga, weatshibe ; baana ba Isalele namu batwele munkatshi mwa meema mu nsenga yuume. 17 Ami namu, nankakoposha mashimba a beena Eshipitu, bebalonde mu nyim ; ami nankatumbishiibwa mwi Faalo na mwi kisaka kiaye kioso kia basalayi, [nankatumbishiibwa] mwi mangolofwanda aaye mpaana mwi basalayi baaye ; 18 na beena Eshipitu abakashinguula’shi ami ne A Yikalayika, paapa pankatumbishiibwa mwi Faalo, mwi mangolofwanda aaye mpaa na mwi basalayi baaye. 19 Na Mwikeyilu a Efile Mukulu, baadi ende kumpala kwa kibumbu kia beena Isalele, bakatukile, alukiila ku mongo kwabo ; na Musungu w'ekumbi namu ubakatukile ku meeso kwabo wayimana ku mongo kwabk ; 20 ubafikile wakaimana pankatshi pa kibumbu kia beena Eshipitu na kibumbu kia Isalele : wawa musungu ubaadi [ku lupese lw’aba] bu ekumbi na mufito, na [ku lupese lwa bangi] ubaadi awibamunyika bufuku ; takubaadi kibumbu akifubwiila peepi na kikwabo bwabwa bufuku nya. 21 Na Mose baolwele eyaasa diaye pa meema a kalunga : A Yikalayika namu baalaleeshe meema bwabwa bufuku bushima na kipapi ki bukopo kia kutuunduka nguba, aye nkuumisha meema, na meema abetshibulwile ; 22 na baana ba Isalele babatwelele munkatshi mwa meema pa senga yiuume ; meema abaadi bu mudimba waabo ku mboko yaabo ibalume na ku mboko ibakashi. 23 Beena Eshipitu namu babebalondele, batwela mu mungo mwabo, mpunda yoso ya Faalo, mangolofwanda aaye na basalayi baaye, bibatelele munkatshi mwa meema. 24 Na bibakitshiine’shi, pa kilo kia ku namashika, A Yikalayika, mwamwa mu musungu wa kaalo na w’ekumbi [mubaadi], bataale kibumbu kia basalayi ba beena Eshipitu eyiso, aye nkukuubakasha basalayi baabo. 25 Bakatwiishe bipombo bia mangolofwanda aabo, nkwibatambushisha pa bukopo. Nyi beena eshipitu nkwakula’shi : Tusuukyeyi beena Isalele, mwanda A Yikalayika kwete kulwa pa mbalo yabo alu ngoshi na beena Esipitu. 26 A Yikalayika balungwile Mose’shi : Oola eyaase diobe pa meema, meema aakaponena beena Eshipituna, na mangolofwanda aabo mpaa na pa basalayi baabo. 27 Mose namu baololwelenyi eyaasa diaye pa meema : paapa, peepi na ku namashika, meema abealwishe mu bukopme bwa’o ; na beena Eshipitu babasuukile pa kufumankana kwa’o ; A Yikalayika baalaleeshe beena Eshipituu munkatshi mwa meema. 28 Na meema abaalukiile mu mbalo yao abwikila mangolofwanda na basalayi ba kisaka kioso kia ngoshi kia Faalo kibebalondele mu meema ; takubasheele muntu sunga ngumune nya. 29 Na baana ba Isalele babatambukile munkatshi mwa meeme pa nsenga yiume, meema abaadi ebakitshiine mudimba ku mboko yabo ibalume na ku mboko yabo ibakashi. 30 Mu diadia efuku A Yikalayika bafungwishe beena Isalele kwiyaasa dia beena Eshipitu, beena Isalele namu nkumona bitanda bia beena Eshipitu bafwe ku bukunkula bwa meema a kalunga. 31 Na Isalele bamwene bukome bubatshokwele n’abo beena Eshipitu kwi A Yikalayika ; mwiilo ubatshinyine A Yikalayika, akupu nkukumiina mwi A Yikalayika, na mwi Mose mufubi aaye. 15 Chapitre 15 *15 Paapa Mose na baana ba Isalele babaimbiile A Yikalayika luno lono, abo nkwimba’shi : Nayimbila A Yikalayika lono, mvanda bekaamisha bikata ; baalaasha nfwalasa na winyi ekeele mumutentame mu meema a kalunga. 2 A Yikalayika1 nyi bukome bwande na lono lwande lwa kutumbisha, nnaye ekeele kipandjilo kiande. Nyi Efile Mukulu ande, dingi nankamulumbulwila mbalo ya kushaala2, — Efile Mukulu a shami, namusaamuna. *(1) Mu fwalase mbashikile “Jah”, kwamba’shi : Yepowa. — (2) Muyiile bangi namu’shi : Nnkamutumbisha. 3 A Yikalayika nyi mmuntu a ngoshi ; eshina diaye mbu A Yikalayika. 4 Mangolofwanda a Faalo, na kisaka kiaye kia basalayi bebeele mu meema akata , wiinyi mukata a tupiteni twa ngoshi bayinwa muushi mwa meema a kalunga kamoonga. 5 Madiindi a meema abebabwikiila ; babayiki mu meema e muushi mula, anka bu ebwe. 6 Mboko yobe yibalume, oo A Yikalayika, yibeleesh’shi yi bukome ; boko yobe yibalume, oo A Yikalayika, yibatshokola mwishikwanyi. 7 Na mu bukata bwa ntumbo yobe, boyipa baaba abakutoombokyelanga ; bokwata yobe nsuungu, ibebataatshisha’nka bu kaalo kabashiiki bisooswa bia lubishi. 8 Mu kuyuuka koobe kwa muwa, meema abebuumbu3 ; mpumo yoso yibaimana bu mudimba ; madiindi abakama poo munkatshi mwa meema. *(3) Sunga’shi : Meema abeetutu. 9 Mwishikwanyi aakulanga’shi : Namulondo, mmubangye, nyi munyengye bioso ; eshimba diande disepeele ; nankasomona lupete lwande, nebashimishe. 10 Bopwiila muwa oobe, meema a kalunga abebabwikiila ; babakulukila muushi bu kilonda ki bushito mu meema akata. 11 Kwi b’efile nnanyi namu e bu’be, aeeA Yikalayika ? Nanyi e bu’be, e selele mu kwilamuuna, e na ntumbo ikabe, akita mianda ya kukanyibwa ? 12 Boola mboko yobe ibalume, nsenga ibebaminyi. 13 Mu bumuntu boobe bokunkusha uno mwiilo oodi mukuule ; bwaulombola ku bukome boobe mpaa na ku kibombeelo kiobe ki selele. 14 Ingi miilo namu pabaipusha, ibasuusu ; moo ubakwata boso bashaale ku peleshete. 15 Paapa namu banfumu ba ku Endome babatshinyishwa ; kisuuso kibakwata baaba bashaale ku Moabe ; beena Kanaana booso babalukuta. 16 Katshima muunda na moo ukata bibebakwata : pa kupusha bi bukata bwa bukome boobe babaumiina’nka bu ebwe, mpaa na kipindji, oo A Yikalayika, akikapwiila kukila mwiilo oobe ubokuudile mu bupika. 17 Okebatwesha na kwibashaadika pa mwengye wa bupianyi boobe, yaya mbalo yoodi mulumbuule bu kishaleelo kiobe, oo A Yikalayika ! mbalo yi selele, oo Mwanana !ya kishila y'okelumbulwila bu y'odya kushâla, yabadi bafube kwi maasa oobe. 18 A Yikalayika akabikala mafuku bwa looso. 19 Mwanda mpuunda a Faalo batwele mu meema, na ngolofwanda aaye mpaa na basayi baaye, A Yikalayika namu bebaalwisha meema a mu kalunga ; baana ba Isalele namu babatambuka munkatshi mwa meema pa nsenga yuume. 20 Na Madiya, mutemuki mukashi, nkashan’aye na Alone, baatshile etuumba mwiyaasa diaye, bakashi booso namu nkumuloonda kunyima, basemune matuumba bashanga masha ; 21 Madiya namu baadi kwete kwibatumina bino’shi : Yimbilai A Yikalayika lono, mvanda bekaamisha bikata ; baalaasha nfwalasa mpaa na winyi ekeele mumutentame mu meema a kalunga. 22 Na Mose bakatukile na Isalele ku meema a kalunga amoonga, abo nkutuuka batadiile dia ku kabaaka ka Shula ; babatambukile muunda mwa mafuku asatu mwamwa mu kabaaka, biabia tambamona meema nya. 23 Na babafikile pa mbalo ayitanyinwa bu Maala ; anka tababaadi bia kutoma aa meema a ku Maala nya, mwanda abaadi buulo : nyi pa wawa mwanda babaudikile yaya mbalo bu Maala4. 24 Na mwiilo ubabangile kuunawunwiina Mose’shi : A biabia atutomo kinyi ? 25 Aye [Mose] beele A Yikalayika musaase ; A Yikalayika namu bamulesheeshe mutshi ukampanda, aye namu nkwiwela mu meema, meema nkwaluluka taadi buwa bukabe. Pa yaya mbalo [A Yikalayika] bebapeele mwiiya na kitshibilo, nka penyi paapa aye nkwibatompa, 26 ebalungula’shi : « Su bopusha kalolo eyi dia A Yikalayika, Efile Mukulu oobe, na su okita kiakia kilulame ku meeso kwaye, su botee matwi ku bitshibilo biaye, na su bolama miiya yaye yoso, ntankenukumbisha mukumbo sunga ngumune wa ku yaya mikumbo inakumbiishe beena Eshipitu nya, mwanda ami ne A Yikalayika akubuku mikumbo. 27 Akupu babafikile ku Edime, kwakwa kubaadi misulo ekumi na ibidi ya meema na mabo makumi musambobidi ; abo nkushimika musuumba wabo paapa, bukuunkula bwa meema. *(4) Nyi nkwamba’shi : buulo. Corrigé jusqu’ici. 16 Chapitre 16 *16 Mwilo ôso wa beena Isalele ubakatukile ku Edime, wakafika, mu kabaaka ka Shine, ke pa nkatshi pa Edime na ngulu a Shinai. Mubaadi mwifuku dy'ekumi na dia katâno dia wâbo mweshi wa kabidi, ku nyima kw'abo abápu kukatuka mwiumbo dia Eshipitu. 2 Mwamwa mu kabaaka, mwiilo ôso wa beena Isalele ubabangile kutompwela Mose na Alone, 3 webalungula'shi : « Bibadya kukila buwa A Yikalayika etwipaila mu Eshipitu, mw’atwêlanga ngyeso iûle mwiita lwengo, mw'atwikêlenyi na bidiibwa bi bungi, pe'nwe kufika netu muno mu kabaaka'shi nwitwipaishe’twe bôso na nsala ! » 4 A Yikalayika balungwile Mose'shi : « Binobino nakenuponêsha bidiibwa abikatuka mwiulu. Kwifuku n'efuku banta abakatûku mu kusangula bungi bulombeene kudya efuku dimune. Nakakitshi biabia mwada wa kwibatompa'shi ntale su be na mashimba a kulonda ndambukisho yande na su ta be n'ao. 5 Anka mwifuku dia kasamombo, basangule misûsa ibidi kukila biabia by'abasangulâ kwifuku n'efuku, bebitêkye bôso diadia efuku ». 6 Mose na Alone abalungwile hena Isalele bôso'sbi : « Kino kyolwa anukashinguula'shi A Yikalayika nyi benutûshiishe mu Eshipitu. 7 Malôba ku namashika namu anukamono kupenyapenya kwa ntumbo yê, mwanda bapu kupusha bia nukwete kumutompwela. Mwanda kinyi anwitutompwela, atwe bashi bu kintu ? » 8 Mose baakwile dimo'shi : « Kino kyolwa A Yikalayika akenupa mwiita w'anudya kudya, ku namashika namu akenupa mukate w'anudi nwikute. Biabia abikalêsha'shi bapusha kwakwa kumutompwela kwenu. Atwe babidi ta twi bu kintu. Bînyibînyi, ta nnatwe b'anutompwela'nwe, 000, nê A Yikalayika ». 9 Bînyibyabya Mose bakamikile Alone'shi : « Itâmina beena Isalele bôso, bemane mu mbalo y'abalangwilâ A Yikalayika, mwanda bapu kupusha bia bakwete kutompola ». 10 Alone,pa baadi kyebalungula, abealulwile, batala dia mu kabaaka, apa n'apa kupenyapenya kwa ntumbo ya A Yikalayika ako nkumweka mwikumbi diaye. 11 Biabia A Yikalayika nkulungula Mose'shi : 12 « Nápu kupusha bi kutompola kwa beena Isalele. Ebalungule'shi : « Ku kailwa-nsh'obe anukadi mwiita, ku namashika namu anukekuta mikate. Biabia, anukashinguula'shi nami A Yikalayika Efil’enu bebikitshi ». 13 Bînyibyabya, ku kyolwa, tonyi twi bu tumikimbi twi bungi tubafikile, twapona tututû mu musuumba mooso mu baadi beena Isalele. Ku namashika namu kubêlele lume lwi bungi lwifunyishe wawa musuumba. 14 Lwalwa lume, pa kuuma, pa nsenga pôso pabashêle tuntu tutôka, twi bu mafwenkyenyi (m). 15 Bena Isalele, p'abamwene twatwa tuntu, ababangile kwîpushêna'shi : « A ki nkinyi (n) ? » mwanda t'abaadi beûkye'shi nkinyi. Anka Mose bebapatulwidile'shi : « Nyi mbidîbwa by'abenupa kwi A Yikalayika. 16 Pushai by'adi mukamikye : « Muntu na muntu asangule bungi bumulombeene kudya, mpaa na bwa bantu baadi n'abo kwê. Bungi bwa muntu na muntu mbulombeene kwikala malitele ananka ». (m) 16:14 : Sunga'shi : bu mamba a mushipa upeela. (n) 16:15 : Mu kiEbelu, kishima « mane »,» nkifwane lwipusho lwa'shi : « A ki nkinyi ? » 17 Bena Isalele abakitshiine'nka biabia : bangi abasangwile bi bungi, bangi namu bipeela. 18 Ku nyima, abo pa kwibipima na kipimo kilombeene kutwêla malitele ananka, abamwene'shi : « Baaba abásangula bi bungi, ta mbakishe mupunda lukalo lwâbo. Baaba abásangula bipeela namu, ta mbalombeshe mupunda lwâbo lukalo, 000 ». Mwanda muntu na muntu basangwile'nka bilombeene ê kudya. 19 Biabia Mose bebalungwile'shi : « Muntu t'alekanga bingi byakafisha ku namashika ». 20 Anka, bangi ta mbakôkyêle eyi diaye. 000, abalekyele bingi. Ku namashika abamwene'shi : « Bifinywa mbitwele mu biabia bidiibwa, tábinunku eshiko di bubi ! » Biabia Mose bebafîtshile muunda. 21 Bînyibyabya, abaadi abebisangula ku namashika ku namashika, bungi bulombeene muntu na muntu kudya. Pabanyinganga kânya, biabia bidibwa bibaadi abisunguluka. 22 Mwifuku dia kasamombo, abasangulanga bidiibwa bia kudya bia misûsa ibidi, bu kwamba'shi kipimo kia malitele mwanda ku muntu umune. Bakunkushi bôso ba mwiilo, abafikile kwi Mose mu kumwiûkisha wawa mwanda. 23 Mose namu ebalungula'shi : « Biabia nyi bikêle mukamiko wa A Yikalayika. Malôba nyi *efuku dia musambobidi dy'anudya kwikisha. Ndjipatulwe bu diaye dia kishila. Biabia, kangai sunga nkutêka by'anudya kudya lelo, nulekye {biabia bioso} abishâlá bikafishe ku namashika ». 24 Bînyibyabya, abo namu abebilekyele byakafisha ku namashika, muyiile bibakamikile Mose. Uno musûsa, biabia bidîdwa ta mbinunkye eshiko di bubi sunga kutwelwa na bifinywa, 000. 25 Biabia Mose bebalungwile'shi : « Ebidyei lelo uno, mwanda dino efuku dia musambobidi ndja A Yikalayika. Biabia, lelo t'anukebipete mu mapya, 000. 26 Anwikala nwebisangulanga mu mafuku asamombo, anka efuku dia musambobidi, ndja kwikisha. Mu dino efuku t'abikekala kwanka, 000 ». 27 Sunga mbyabya, bangi beena Isalele abaîle mwifuku dia musambobidi mu kukimba biabia bidiibwa, anka ta mbakebipete, 000. 28 Biabia A Yikalayika baipwishe Mose'shi : « A mpa kipindji kinyi p'anukakôkyela mikamiko yande na ndambukisho yande ? 29 Nwiûkye’shi, ami A Yikalayika nenupêle efuku dia musambobidi bu dia kwikisha, nyi pa wawa mwanda nkwete kwinupa kila mudya kasamombo bidiibwa bia kudya muunda mwa mafuku abidi. Bînyibyabya, mwifuku n'efuku dia musambobidi, muntu na muntu ashâle'nka kwê, t'endanga kuntu ». 30 Bena Isalele namu abanêmekyele diadia *efuku dia musambobidi, bekisba. 31 Bena Isalele abaudikile biabia bidiibwa bu *mane. Bibaadi bu tutete tutôka, na nsasa bu kamukate katêkwe na bukula bufuntwe mu bûki. 32 Mose bebalungwile'shi : « A Yikalayika mmukamikye bino’shi : « Nwâte kintu kilombeene kuûla malitele ananka, nwimuûshe aa mane, nwialame mpaa na ku bipungilo byenu abikalondo, by’abadya kumona biabia bidiibwa bi nenudîshiishe mu kabaaka, ku nyima kw’ami bapu kwinutuusha mu Eshipitu ». 33 Biabia, Mose bakamikile Alone’shi : « Âta ebuka, wediûshe mane, weditûle mu mbalo y’abalangwilâ A Yikalayika. Aa mane alamiibwe mpaa na ku bipungilo byenu abikalondo ». 34 Alone namu bakatudîle diadia ebuka dia mane ku mpala kwa aa mabwe afundjiibwe milangilo ikata ekumi ya A Yikalayika, pa mwanda wa kulama aa mane, muyiile eyi dia A Yikalayika di bakamikile Mose. 35 Bena Isalele abadîle mane muunda mwa bipwa makumi ananka, mpaa na p'abatwelele mwiumbo dia Kanaana , mubaadi mushaale bantu. 36 Kintu ky'abaadi abapimi n'akyo bintu mu aa mafuku kibaadi akitwele malitele makumi ananka./Kipimo ky'abapimanga nakyo mane, kibaadi akitwete misûsa makumi ananka mu kipimo ky'abaadi abapimi n'akyo bintu mu aa mafuku. Mema aatûku mu lubwebwe 17 Chapitre 17 *17 Muîle bi bebakamikile A Yikalayika, mwiilo ôso wa beena Isalele ubakatukile mu kabaaka ka Shine, wenda aufwautentulukanga mpaa na ku Lepidima. Abakashimikile musuumba wâbo kwakwa, anka, ta kubaadimema, 000. 2 Bînyibyabya, ababangile kwikutwêna na Mose, baakula'shi : « Etupe meema a kutoma ! » Ê namu ebepusha’shi : « A mwanda kinyi anwikutwêna n’ami ? N’a ky’anutompela A Yikalayika nkinyi ? » 3 Nyôta pa kukilakila, ababangile kutompwêla Mose'shi : « Mwanda kinyi wetukatwîshe mu Eshipitu ? Mmwanda wa kukyeba'shi, nyôta itwipê, atwe na baana betu mpaa na bimunwa byetu su ? » 4 Bînyibyabya, Mose belele musâse wa kwidila kwi A Yikalayika’shi : « A nkinyi kyandja kukitshîna bano bantu ? Mbaba batábakyebe kuñasa mabwe banyipê ! » 5 Biabia A Yikalayika bakamikile Mose'shi : « Kila na bangi bakulu ba munkatshi mwa bakulu ba beena Isalele ku mpala kwa mwiilo. Okwatc wawa mukoombo oobe u bokupîle n'ao mwela wa *Nyile. 6 Kwakwa ku lubwebwe lwa ku ngulu a *Olebe, nankemana ku mpala kobe. Okakupila mukoombo oobe ku lwalwa lubwebwe, akukatûku meema bantu batome ». Mose namu bakitsbîne biabia ku mpala kwa baba bakulu ba beena Isalele. 7 Mose baudikile ino mbalo bu Masa (kwamba’shi, kutompibwa) nu bu Mediba (kwamba’shi, kwikutwena) (o), pa mwanda kwakwa nyi kw'abekutweneene n'ê na kutompa A Yikalayika'shi : « Tutale su e munkatshi mwetu na su t’e mwanka ». (o) 17:7 : Ino mbalo ya Mediba ngilekeene na yaya ya ku Kadeshe (Kab 20:1-13). Bena Isalele abalu ngoshi na beena Amaleka 8 Pabaadi beena Isalele ku Lepidima, beena Amaleka abafikile mu kulwa ngoshi n'abo. 9 Penyipapa, Mose bakamikile Yoshwa’shi : « Sangula bantu abaketulwila ngoshi na beena Amaleka. Malôba, nakakwata wawa mukoombo w’abafubîshe kwi Efile Mukulu, nkemane'nka n'ao ku nsongo kwa mwengyé ». 10 Yoshwa namu bakôkyêle ku diadia eyi dia Mose, baîle na baba bantu ba basangwile, bakalwa ngoshi na beena Amaleka. Anka, Mose na Alone na muntu aitâminwa bu Kulu abaîle, bakaimana ku nsongo ya wawa mwengyé. 11 Mu yaya ngoshi pa baadi Mose ebwesha mboko yê mwiulu, beena Isalele abaadi abakidi beena Amaleka bukome. Anka pa baadi eiisha, beena Amaleka namu abaadi abakidi beena Isalele bukome. 12 Anka, Mose maboko p'abamufunyine, Alone na Kulu abaatshile ebwe, bamutûdila dyanka pâshi by'adya kushâla, ê namu nkushâla kwanka. Penyipapa Alone bamwibweshêshe mboko mwiulu, Kulu namu amwibwesha ingi. Biabia, maboko ê abaadi’nka ebweshwe mwiulu mpaa na pabapone nguba. 13 Mu kyakya kipaso, Yoshwa na bantu bê abatshokwele beena Amaleka, bebatûta. 14 A Yikalayika bakamikile Mose'shi : « Funda mwanda wa yaya ngoshi mu mukanda. ushâlé bu kitentekyesho. Olungule namu Yoshwa'shi, nankashimisha beena Amaleka by'abasha kwibatemunanga dingi pa nsenga ». 15 Mose baibakile kite pa kushîkila bitapilo, ekyudika eshina bu « A Yikalayika nyi nkitundwilo kyangobesha yande ». 16 Mose nkwakula'shi : « Pa mwanda beena Amaleka abátombokyela bufumu bwa A Yikalayika, {biabia}, ê namu akekala alu n'abo ngoshi ku bipungilo na bipungilo byâbo bioso ». Yetelo ende mu kutembela Mose 18 Chapitre 18 18 Yetelo, tshiite-mwakwidi a kwiumbo dia Madiane, muko a Mose, bapushiishe mianda yôso ibakitshiine A Yikalayika kwi Mose na beena Isalele, mwiilo wa A Yikalayika, kwamba’shi, mu bebatushiishe mu Eshipitu. 2-3 Mose baadi mubande kutuma Sefola mu kashâla kwi Yetelo. Bînyibyabya, Yetelo baatshile mwan’ê Sefola, mpyana a Mose, na baana balume babidi b’abatandjîle Mose kwi Sefola, enda n'abo kwi Mose. Ku baba baana bê, Mose baudikile mbedi bu Ngyêshome (kwamba'shi : mwenyi mwanka), mwanda pa katandjikwa kwê, Mose baakwile’shi : « Ami nyi mmuntu mwenyi mushaale mwiumbo dyabeene ». 4 Mose baudikile a kabidi bu Edyesele (kwamba'shi : Efile Mukulu ankwashâ), mwanda pa kwê kutandjîbwa. Mose baakwile'shi : « Efile a nsh’ami bankwashiishe na kumpâsha p'abaadi abakyebe kunyipâ kwi Faalo a beena Eshipitu ».5 Bînyibyabya, Yetelo baatshile baba baana babidi na nyin’âbo, enda n’abo kwi Mose, mu kabaaka mubaadi mushaale mu musuumba, peepi na ngulu a Shinai, ngulu a Efile Mukulu. 6 Batuminyîne Mose eyi mwanda wa kumwiûkisha bino’shi : « Ami muk’oobe Yetelo, ngiu nafiki k’odi na mpyan’oobe na baana bobe {balume} babidi ». 7 Bînyibyabya, Mose baîle mu kumutundaisha. P’abafumankeene n’ê, bamukunamîne. Akupu, amwimuna pa *kumufifya kwitama. Ku nyima kw'abo kwiipushêna mianda itale musangêla wâbo wa mbidi, abatwelele mu shibo y’epema ya Mose. 8 Mose balungwile muko ê mianda yôso y’abakitshiine Faalo a beena Eshipitu na mwiilo wê kwi A Yikalayika pa mwanda wa kupâsha beena Isalele, mpaa na bu mu bebakwashiishe ku malwa ôso abebafikîle mwishinda. 9 Yetelo basangêle bikata pa kupusha yaya mianda yôso i buwa y’abakitshinyîne beena Isalele kwi A Yikalayika, bikishekishe wawa mwanda wa kwibapososha ku mâsa a beena Eshipitu. 10 Biabia Yetelo baakwile’shi : « Natumbula A Yikalayika mwanda benupôsosha kwi beena Eshipitu na kwi Faalo âbo ! 11 Binobino neûku bi buwa’shi A Yikalayika mmukile befile bôso, mmwibilêsha papa pabaadi beena Eshipitu abamwesha beena Isalele malwa ». 12 Penyipapa, Yetelo belêle Efile Mukulu kitapwa kia kushîkwa kyôso mu kaalo na kumulambula bingi bitapilo. Alone na bakulu bôso ba beena Isalele abafikile kwi yawa muko a Mose mu kudya n’ê pamune kidîbwa na kutumbisha Efile Mukulu. kusangudîbwa kwa bansushi 13 Biabia, pa bubatôkyele, Mose bashâlele mwanda wa kutshibila bantu mianda yâbo. Kubanga ku namashika mpaa na ku kyolwa, abaadi'nka bemane na kutengyela'shi besambe ku mpala kwê. 14 Yetelo, pa kumona bioso bibaadi Mose kwete kukitshîna mwiilo, bamwipwishe’shi : « A ky’ofubila biabia nkinyi ? Mwanda kinyi otshibi mianda ya bano bantu bôso bupenka bobe ? Kubanga ku namashika mpaa na ku kyolwa, be’nka bemane ku mpala kobe by'abadya nkutudila mianda yâbo ! » 15 Mose bamwalulwile'shi : « Bantu bakwete kufika kwandji mwanda wa kwipusha kwi Efile Mukulu mianda yâbo. 16 Su kwi kwitutwena munkatshi mwa bantu, abafiki na mwanda wâbo kwandji. Biabia, ami namu nebatshibila wanka na kwibeûkisha milangilo na ndambukisho by’Efile Mukulu ». 17 Yetelo bamulungwile'shi : « Kino kipaso ky’okitshi ta ki buwa, 000. 18 Mbînyibînyi, obe na benyi bano bantu %6abafiki kodi’shi webatshibile mianda yâbo, anukakôko, mwanda uno mufubo ngukukile bukata. T’okeupudisha bupenka bobe, 000. 19 Pushanga binobino nkulungule, nankyehe kukupa kinangu bilombeene Efile Mukulu akukwasha namu. Mmwanda wi buwa obe pa kwikala bu mwakwidi a bantu kwi Efile Mukulu na kufisha mianda yâbo kw’adi. 20 Dinginyi, we mukite bi buwa pokwete kwibapatulwila milangino yê na ndambukisho yê, na kwibalêsha by’abadya kwikala na nyikashi i buwa, mpaa na by’abadya kukita. 21 Kukila papa, mbikile buwa osangule munkatshi mwa mwiilo ôso, bantu basha nyikashi i buwa, abatshinâ Efile Mukulu, bakulupilwe, abapelâ kutambula matwelo. Webatûle, aba bu banfumu ba kisaka kia bantu kinunu, aba kia bantu lukama, aba kia bantu makumi atâno, aba namu kia bantu ekumi. 22 Kwifuku n'efuku, baba banfumu nyi abakekala abatshibi mianda i bofule i munkatshi mwa bisaka byâbo. Yaya i bukopo, bafikanga n'ayo k’odi. Mu kyakya kipaso, mufubo oobe aukapêle, mwanda anukeabishêna n'abo bushito. 23 Su okita biabia, na su Efile Mukulu nyi mukukamikye'shi, webikite, t’okakôko'be. Mpâ na benyi bano bantu bôso namu abakáluka kwâbo bepusheene ». 24 Mose bapushiishe diadia elango dioso dy'abamupêle kwi moko ê. 25 Basangwile munkatshi mwa beena Isalele bôso bantu basha nyikashi i buwa, ebatûla, aba bu banfumu ba kisaka kia bantu kinunu, aba kia bantu lukama, aba kia bantu makumi atâno, aba manu kia bantu ekumi. 26 Kwifuku n'efuku baba bakunkushi namu abatshibilanga bantu mianda yâbo yôso i bofule. Anka yaya i bukopo, abéndanga n'ayo kwi Mose. 27 Ku nyima kwa biabia, Mose na Yetelo abeladikisheene, Yetelo namu nkwalukîle kwiumho dyâbo. Bena Isalele ku ngulu a Shinai 19 Chapitre 19 19 Bena Isalele abakatukile ku Lepidima. Mwifuku dia kwibedi dia mweshi wa kasatu n'abo kukatuka mwiumbo dia Eshipitu, abatwelele mu kabaaka ka Shinai. Abakashimikile musuumba wâbo peepi na ngulu a Shinai. 3 Bînyibyabya, Mose bakâmîne ku yawa ngulu mu kufumankana n’Efile Mukulu. Kwakwa A Yikalayika bamwitâmîne, ê nkumulungula'shi : « Okeûkishe ba ku musuku wa Yakobo, benyi beena Isalele’shi : 4 Anwe ba nabeene nwi bapwe kwimwena byandji mukite beena Eshipitu, na bu bi nénufwisha bi buwa kuno kwandji, anka pamune bu konyi ka mûmba akatwalâ baana bako mu mbaba. 5 Pushangai ! Su nwakôkyela eyi dyande, na su nwalama kilombeeno kyande, biabia, anukekala wande mwiilo munkatshi mwa mîlo yôso. Bantu bôso be pa nsenga mbande, 6 ank'anwe anukekala bu mwiilo wande wande, wa kunfubila’mi fumu enu bu batshite-baakwidi ». Biabia nyi by’odya nkalungula beena Isalele ». 7 Bînyibyabya, Mose baalukîle mu musuumba, aketâmina bakulu bôso ba beena Isalele, ebalungula yaya mianda yôso muyiile by'abamukamikile kwi A Yikalayika. 8 Pa kupusha biabia, beena mwiilo bôso abaadi n'eyi dimune, abo nkwalûla'shi : « Bi buwa, Atukakitshi’nka bioso by’abétulungula kwi A Yikalayika ». Penyipapa, Mose bakalubwile lwalûlo lwâbo kwi A Yikalayika. 9 A Yikalayika namu balungwile Mose'shi : « Nankyebe kufika k’odi mufwamishwe n'ekumbi di mposo. bilombeene mwiilo wapusha panyisamba n’obe. Biabia, abakakukulupila mafuku ôso ». Mose namu balubwidîle dimo A Yikalayika lwalûlo lwa mwiilo. 10 A Yikalayika bamulungwile'shi : « Aluka, okakamikye bantu bôso betôshe lelo uno na malôba na kututula bilamba byâbo. 11 Aa malôba, bekale bapwe kwilumbûla, mwanda mu diadia efuku, nakaiki ku uno ngulu a Shinai ku mpala kwâbo. 12 Okebêlele mudyanyino ku mpese yôso ya ngulu, w'abashya kusambuka. Webadimushe'shi : « T’anukumanga kukâmiina ku ngulu sunga nkwifubwila peepi n’ê. Êse muntu akefubwila peepi n’ê akaipaîbwa’nka nkaipaîbwa ! » 13 Muntu sunga nyema akefubwila peepi, t' anukamulekye na muwa, 000. T'anu/abakamukumanga na mâsa, 000, nu/bakamwipâ pa kumwasa mabwe sunga mikyetwe. Anka, apakadidi mpandâla na mono uididîlc, biabia, bakulu ba mwiilo mbalombeene kukâmina ku ngulu ». 14 Biabia, Mose baikile ku ngulu, enda akakamika bantu by'abadya kwitôsha na kututula bilamba byâbo. 15 Mose bebakamikilenyi'shi : « Aa malôba nwikale bapwe kwilumbula. T'anwifikênanga peepi na bampyana benu, 000 ». 16 Bînyibyabya, pa diadia efuku dia kasatu, kubanga’nka ku namashika, ku yawa ngulu, tubadibadi tubabangile kwikupona, na mikyesa kwikwela mpaa, n'ekumbi di mposo dibamwekyele kwanka. Abapushiishe moono wa mpandâla uididîle ukile bukata, biabia bantu bôso abaadi m'musuumba wa beena Isalele abaadi tábasûsu mwanda wa moo. 17 Penyipapa Mose bebatûshiishe paasha pa musuumba, enda n'abo mu kufumankana n'Efile Mukulu. Bôso abakaimeene kûshi kwa ngulu. 18 Yawa ngulu a Shinai baadi afîtuka mîshi, mwanda A Yikalayika baikile kwanka munkatshi mwa kaalo. Yaya mîshi ibaadi aibô anka bu ya mwilungú, ngulu ooso baadi atenkakana bikata. 19 Dyadya eyi dia mpungi dibanyishiishe kukila bukopo. Pabaadi Mose kwete kwisamba n'Efile Mukulu, ê namu baadi kwete kumwalûla n'eyi di bu kabadibadi. 20 A Yikalayika baikîle ku nsongo kwa yawa ngulu a Shinai, aitâmina Mose, Mose namu nkukâmina kwanka. 21 A Yikalayika bakamikile Mose'shi : « Ika, okadimushe bantu bia bashya kusambuka wawa mudyanyino pa mwanda wa kukyeba kummona, tala bakafwa bakile bungi. 22 Sunga mbatshite-baakwidi (p) abafikâ peepi n’ami abitungu betôsha, tala nakebakwatshila nsungu, nebamwesha malwa ». (p) 19:22 : Tala 3:18 na 24:5. Kifubila A Yikalayika n'eshimba dia bînyibînyi nyi nkipaso kia kufika n'ê peepi. 23 Anka Mose baalulwile A Yikalayika'shi : « Bantu ta mbapwandjikile kukâmina ku uno ngulu, mwanda oobe namwinyi bwetushidikile, wakula'shi : « Êlai mudyanyino umwifunye, numwikashe bu e kishila ». 24 Biabia, A Yikalayika bamukamikile’shi : « Ika, okâte Alone, okâmine n’ê kuno. Anka, batshite-baakwidi na bangi bantu t'abasambukanga wawa mudyanyino mwanda wa kufika peepi n’ami tala nakebamwesha malwa ». Mose namu baikile, enda akalungula mwiilo yaya mianda yôso. Milangilo ikata ekumi ya A Yikalayika (Kwa 5:6-22) 20 Chapitre 20 20 Bînyibyabya, Efile Mukulu baakwilc ino mianda yôso, ê'shi : 2 « Nami A Yikalayika Efil’enu benutûshiishe mwiumbo dia Eshipitu mwa nubaadi mu bupika. 3 « T'anulangwilanga bangi befile, anka pend'ami. 4 « T'anukitanga mankishi aapwandjikisha kipangwa kia mwiulu, sunga kia pâshi sunga kia mu mena, bu befile benu. 5 T’anukunaminanga mankishi e biabia, sunga kwialangwila, mwanda'mi A Yikalayika Efil’enu nyi a mukao. Bantu banshikwe, nebamweshâ malwa mwanda wa milwisho yâbo, neamweshâ mpaa na ba ku misuku yâbo ba kipungilo kia kasatu na kia kananka. 6 Anka, kwi be n’ami kifulo, baba abalamâ mikamiko yande, nebaleshâ bumuntu mpaa na ku kipungilo kia kinunu. 7 « T'anutemunanga eshilna dyande'mi A Yikalayika Efil'enu butemunetemune. Su muntu akakita biabia, ntankakutwa kumumwesha malwa, 000. 8 « T’anwilwanga kunemeka *efuku dia musambobidi, mwanda ndyadya {n} dyandji mwikashe bu dyande. 9 Nufube mifubo yenu yôso mu mafuku asamombo. 10 Anka diadia efuku dia musambobidi, ndjande'mi A Yikalayika Efil’enu dy'anudya {na} kwikisha. Mu diadia efuku, t'anwimufubanga mufubo sunga ngumune, sunga baana benu balume na bakashi, sunga bafubi na bapika benu balume na bakashi, sunga nyema yenu y'anufubaa n’ayo, sunga mbenyi b'anudi n'abo mu bibalo byenu. 11 Mwanda’mi A Yikalayika napangile eilu na nsenga na tulunga twa meema, mpaa na bintu bioso bi mwanka, mu mafuku asamombo. Anka mwifuku dia musambobidi naikîshe. Pa wawa mwanda nêlêle diadia efuku mwâbi na kwidipatula bu dia kishila. 12 « Nêmekai benutande. Biabia, anukashâla bipwa bi bungi mu diadia eumbo dia nkenupa'mi A Yikalayika Efil’enu. 13 « T’anutombokyelanga muntu, nwamwipâ ! 14 « T’anutuushanga mikôlo paasha ! 15 « T’anwibanga ! 16 « T’anudimbilanga ben'enú pa kwakula bu kamonyi bwa madimi ! 17 « T'anwabilanga mashibo a ben’énu, sunga bampyana baabo, sunga bapika baabo balume na bakashi, sunga nyema yâbo ya ñombe, sunga ya mpunda, su mbinyi su mbinyi by'abadi n’abyo ». Bena Isalele abakwatwa na moo (Kwa 5:23-33) 18 Bena Isalele bôso, pa kupusha twatwa tubadibadi na wawa moono wa mpandala, na kumona yaya mikyesa ya mpeshi mpaa na kufîtuka kwa mîshi mu yawa ngulu, moo ubebakwête, abaimeene'nka ku bula, tábasûsu. 19 Abalungwile Mose’shi : « Efile Mukulu t'esambanga netu, mpala na mpala, 000, tala twakafwa'nka pano. Bi buwa obe wesambe netu, atukapusha biabia by'okesamba ». 20 Mose bebaalulwile’shi : « Lekai moo/T'anutshînangai, mwanda Efile Mukulu fikanga mu kwinutompa, bilombeene nwaididîla mu kumunêmeka bia nushya kukita bubi ».21 Biabia, beena Isalele abaadi’nka bemane kula, anka Mose befubwidile peepi na diadia ekumbi mubaadi Efile Mukulu. Bishila bitale bite pa kushîkila bitapilo 22 A Yikalayika bakamikile Mose by'adya kulungula beena Isalele bino : « A Yikalayika baakula'shi: Nubapu/kwiûka kushinguula anwe ba nabeene bu bi nénulungula, ami muno mwiulu. 23 Biabia, t'anukitanga mankishi a kilonda kia *fwalanga sunga nkya *oolo %6aalêsha befile, nwealangîla bu by’anundangwilâ. 24 Nukebakye kite kia nsenga pa kunshîkila bitapilo byenu bia kushîkwa bioso mu kaalo na bia kulombana n'ami. Nyema y'anukêle bu/biabia bitapilo, yatshiibwe mu nyema yenu ya milôko na ya mbushi mpaa na ya ñombe. Ku mbalo yôso yankenulêsha bu ya kundangwidîla, nankafiki kw'anudi na kwinwêlela myâbi. 25 Anka, su nwaibaka kite kia mabwe pa kunshîkila bitapilo, t'anwikîbakanga na mabwe aseiibwe. Mwanda, su nweasê na bifiubwanga byenu, anukekîkasha bu kishi kia kishila. 26 T’anwibakanga biabia bite bitoñamane, abitungu bia kukâmiina mwanda wa kukepafika, kutshîna kwa'shi bakamona muswa wa yawa ekukâmina ». 21 Chapitre 21 1 A Yikalayika balungwilenyi Mose’shi : « Bitshibilo biande by'odya kushidika beena Isalele nyi mbino : Kutshiba mpika mwina Ebelo buluñantu (Bat 21:39-55 ; Kwa 15:12-18) 2 « Su umune a munkatshi mwenu aula mwina Ebelo n’ê bu mpika (q), yawa mpika t'akamufubila kukila bipwa bisamombo {000}. Mu kipwa kia musambobidi akamutshibi baluñantu, kushi kumutunga kintu. 3 Su yawa muntu bepeene bu mpika ê kí bukupi akatûku’nka bukupi. Su baadi mupwe kwibakila, biabia, akatûku na {yawa}, mpyan'ê. 4 Anka, su baadi bukupi, nfumwê amupa mukashi, yawa mukashi amutandjila baana balume sunga mbakashi, biabia baba baana bôso na yawa nyin’âbo abakekala ba nfumwê, yawa mpika namu akatûku bupenka bwaye. 5 Anka su yawa mpika apela’shi : « Ntankyebe kutshiibwa buluñantu, mwanda nyi mufule nfumwami kifulo na mpyan'ande mpaa na baana bande », 6 biabia yawa nfumwê akende n'ê ku mbalo y'abandangwila'mi Efile Mukulu. Kwakwa akamusaikile etwi diaye ku kîbi sunga nku ntempa, amutubule dyanka na mutundulo, biabia yawa mpika akamufubila mafuku ôso. (q) 21:2 : Muntu, pa kwikala/sha na kishiyo kyabeene, su t'apete bia kwikifuta, biabia bepânanga ê nabeene kw'adi bu mpika by'adya kumona kipaso kia kwikifuta. 7 « Su muntu bapâna mwan’ê mukashi bu inpika, yawa mwana t’akatsh{ib}îbwa buluñantu bu abitsh{ib}îbwa bapika balume, 000. 8 Su nfumwê bamuudile na lukalo lwa kumwibakila, ku nyima amona'shi yawa mpika mukashi t'amusangasha, biabia mmulombeene kukumiina'shi nsh'ê bamupânyine amukûle. Ta mmulombeene kumupâna kwi bantu bashi beena Isalele, 000, mwanda bakutwa kishima ku mulailo wê wa kumwibakila. 9 Su fumu a yawa mpika mukashi bamuudile pa mwanda wa kukamupa mwan'ê'shi amwibakile, biabia akalondo amukitshînwa bitale baana bê bakashi. 10 Su yawa muntu âtshila yawa Mwan'ê mungi mukashi, biabia yawa mbedi ekala'nka apêbwa bidiibwa na bilamba mpaa na kutunda n'ê mbalo. T’akalamûna kintu kwi yawa mukashi ê mbedi. 11 Su akutwa kumulombêsna mushinga wê wa biabia bintu bisatu, biabia akamutshibi buluñantu, kushi kumutunga kintu sunga nkumufutshisha mmono. Mwa kukiila na mianda ya buntomboshi 12 « Su muntu akupila mungi muntu, amwipâ, biabia ê namu aipaiibwe'nka kwipaîbwa. 13 Anka, su yawa ipaisheene t’ekalanga na lukalo lwa kumwipâ, bikêle bu masaku anshi mukutshishwe’mi Efile Mukulu, biabia yawa ipaisheene akasûkila ku mbalo yankenutûdila bu ya kusûkila. 14 Anka su muntu ekala n'eshimba dia kwipâ mungi muntu, akita mayele bu shi n'ê mwanda, amwipâ, biabia, aipaiibwe namu, sunga mmusûkile ku mesa p’abanshîkilâ bitapilo. (r) (r) 21:14 : Mesa pa kushîkila A Yikalayika bitapilo abaadi akilekile kishila (40:10). Ku mapaka aâo ananka kubaadi bintu bi bu nsengwa. Bantu abaadi abamono'shi, su muntu asûkila ku aa mesa na kukwata biabia bintu, t’eûku kwipaîbwa. 15 « Su muntu akupila nsh'ê sunga nyin'ê, aipaiibwe'nka kwipaîbwa. 16 « Su muntu akwata mungi muntu bu kumwiba mwanda wa kumwikasha bu mpika, yawa mukwatshile aipaiibwe’nka kwipaîbwa, sunga tá pwile kumupûna, sunga ki mumulame. 17 « Su muntu namu êla nsh'ê sunga nyin'ê mulwâ, aipaiibwe'nka kwipaîbwa. 18 « Muntu mmulombeene kulwa na mungi ngoshi, amwasa ebwe sunga nkumukupika ekofi. Biabia, su yawa kupîlwe ta mmufwe, yawa mukupîle namu t'akaipaîbwa, 000. Anka, su ekala'nka mulâle pa lusala 19 mpaa na p'akapushiisha bukome bwa kutûka paasha na kutambuka na mutshi afwefikîshanga, yawa mukupîle akamufutu pa mwanda wa kipindji kia kufuba ki bapu kumukikîsha. Dingi akamubûkishapa mpaa’nka na p’akapandjila. 20 « Su muntu akupila mpik’ê, mulume sunga mukashi mutshi, biabia su yawa namu afwila’papa, yawa nfumwê akobolwa'nka kobolwa ngo ya lwalwa lufu. 21 Anka su yawa mpika afwa ku nyima kw’efuku dimune sunga mafuku abidi, biabia, yawa nfumwê t'akobolwa ngo, 000, mwanda bamuudile ku mmono. 22 « Su mwana mukashi e n'eimi ekupilwa kwi baana balume abalu ngoshi, diadia eimi dyapongoka kushi ê bupeta masaku akata, biabia, yawa mwikupîle akafutu'nka kufuta kibawe ky'abakamutungu kwi mulume a yawa mukashi, su bansushi abapu kutatûla kyakya kibawe. 23 Anka su yawa mukashi ekala mupete angi masaku, biabia yawa mwikupîle akamweshiibwa malwa %6e pamune na a yawa mwana mukashi. Nkwamba’shi : su báfu, baipê namu yawa mwikupîle. 24 Su batunyika eiso, bamutunye namu diaye, su eino dibakûdika, bamukûle namu diaye. Su mboko sunga mukôlo bibatshokoka, bamutshokole.namu yê mboko sunga wê mukôlo. 25 Su mushîkile kaalo, biabia ashîkiibwe namu kê. Su mutapile elonda, atapiibwe namu diaye. Su kiilaishe kintu, aushiibwe namu kyê kintu. 26 « Su muntu akupila mpik’ê, mulume sunga mukashi, kintu kwiiso, diadia eiso dy'atunyika, biabia, amutshibe buluñantu bwifuto dy’eiso diaye. 27 Su muntu akûla mpik’ê eino, biabia, amutshibe buluñantu bwifuto dia diadia dy'eino diaye. Milangilo itale nyema imunyiibwe 28 « Su nyema a ñombe mulume atapa mwana mulume sunga mwana mukashi nsengwa, amwipâ, biabia, yawa ñombe aipaiibwe'nka kwipaîbwa pa kwaswa mabwe. Mwita wê t'audibwvanga, 000. Nfumwê namu t'akekala na mwanda, 000. 29 Anka, su yawa ñombe ekalanga na kipikwa kia kutapishêna nsengwa, na su nfumwê namu ekêle mupwe kudimunwa pa wawa mwanda, ê kushi kumulama, biabia, baase yawa ñombe na yawa nfumwê mabwe, bebaipê bôso. 30 Anka su bamutunga yawa sha ñombe, mmono bungi bukampanda by'adya kwikûlá, biabia afute'nka bwabwa, bungi butungwe. 31 Su ñombe mulume atapa mwana mukinga mulume sunga mukashi nsengwa, amwipâ, abakamukitshi muyiile kyakya kitshibilo. 32 Su akupila mpika, mulume sunga mukashi, amwipâ, biabia, yawa sha ñombe afute fumu a yawa mpika ngalame nkama isatu na inanka ya kilonda kia *fwalanga. Yawa ñombe namu aipaibwe pa kwaswa mabwe. 33 « Muntu mulombeene abûla bwina bubundulwe ebuleka mwasa, sunga’shi, abundula bwina kushi kwibubwikila. Su nyema a ñombe mulume sunga nga mpunda apona mwanka, afwa, 34 biabia, yawa sha bwina afute {yawa} sha nyema mmono mupunda mûlo wa yawa nyema, ku nyima {ê namu} âte kitandá kia yawa nyema. 35 Su ñombe a muntu atapa ñombe a mungi muntu nsengwa, amwipâ, biabia, baba bantu babidi bapâne yawa ñombe atala, beabishênc yaya mmono y'abatambula, ku nyima beabishenenyi mwiita wa yawa ñombe mufwe. 36 Anka, su yawa ñombe ekalâ na kipikwa kia kukupishênanga nsengwa, wa, na nfumwê namu ekêle mupwe kudimunwa pa wawa mwanda, ê kushi kumulama, biabia, akafutu’nka kufuta yawa muntu mungi ñombe atala, ku nyima ê âte {kitandá kia} yawa mufwe. Mwa kufutshila bintu bilwishiibwe na bîbiibwe 37 « Su muntu aiba nyema a ñombe sunga a mukooko, sunga a mbushi, amwipâ sunga kumupâna, abitungu afute yawa nyema aibile. Su ñnombe aibile, afute itâno. Su mmukôko sunga mmbushi, afute inanka. 22 Chapitre 22 1 « Su muntu ashikisha kwê ngifi bufuku kwete kubûla lubumbo lwa shibo, akupila yawa ngifi, amwipa, t'obobolanga ngo ya lwalwa lufu, 000. 2 Anka, su amushikisha kutôka, amwipâ, bobole lwanka. Êse ngifi afute’nka kufuta kintu ky'adi mwibe. Su akutwa kia kufuta yawa aibile, biabia, abakamupâna bu mpika bilombeene kufuta kyakya kia ibile. 3 Su nyema a ñombe, su nga mpunda, su nga mukooko su nga mbushi aibwa, ku nyima bakamusokola atala kwa yawa mwibile, biabia, amwalushe na kwipatenteka ungi a kabidi. 4 « Muntu mmulombeene atuma nyema yê mu kudya lubishi lwi mwifuba diaye dia mitshi, sunga ndja milundo ya *nfinyo. Su yaya nyema yakadya mwifuba dia mungi muntu, biabia, yawa sha nyema akafutu sh'efuba bintu bikile buwa bia mu diaye efuba, pa mbalo ya biabia by'abadyanga kwi nyema yê. 5 « Muntu mmulombeene ashiika bitshi bi milobo milobo bi mwifuba diaye. Anka, su kaka kaalo kauluka, kakwata ku *belê mupwe kunwâ, anywa moma, sunga ku yawa mupwe kukoma a bashyanwele, sunga ku ki mwana, yawu êlele kaalo afute yawa sha belê baapi. 6 « Muntu mmulombeene apa mungi muntu mmono yê, sunga mbingi bintu byê’shi amulamine. Su byaibîbwa mu shibo mwa yawa %6abebipêle kulama, na su yawa ngifi bamukwata, afute biabia bintu misûsa ibidi. 7 Anka su bakutwa kukwata ngifi, biabia yawa baadi mwibilame akafiki ku mbalo y'abandangwilâ’mi Êfile Mukulu, êle mutshipo mwishina dyande'shi : « Ta nami mwâte byanka, 000 ! » 8 « Bantu babidi mbalombeene balwila nyema a ñombe, su nga mpunda, su nga mukooko, su nga mbushi, su mbilamba, sunga nkingi kintu kyôso kishimine, au’shi : « Nkyande », au namu'shi : « Nkyande ». Biabia, baba bantu bende ku mbalo y'abandangwilâ’mi Efile Mukulu. Yawa akaponeshwa mu mwanda p'abakeutshibi mwishina dyande akafutu yawa mukwâbo kyakya kintu misûsa ibidi. 9 « Muntu mmulombeene apa mungi muntu nyema kampanda mwanda wa kumumunyina, su mmpunda, su nñombe, su mmukôko, su mmbushi, sunga mmungi nyema. Biabia, su yawa nyema afwa, sunga nkutapîbwa elonda, sunga nkwibîbwa mu kisuku, pashi kamonyi, 10 biabia, yawa amumûnanga akende na sha nyema ku mbalo y'abandangwilâ’mi A Yikalayika akêle mutshipo mwishina dyande'shi : « Ta nami mukite biabia, 000 ». Biabia, yawa sha nyema akumîne wawa mutshipo, yawa namu amumûnanga t’akafutu kintu, 000. 11 Anka su yawa nyema mwibiibwe paasha kwê, biabia, afute yawa sha nyema mmono ilombeene mûlo wa yawa nyema. 12 Su yawa nyema mmwipaiibwe na nyema a mu kisuku, yawa amumunanga afikye na wawa mwiita bu kishisho. T'e na mwanda wa kufuta nyema mwipaiibwe {000}. 13 « Su muntu âpusha mungi muntu nyema kampanda, yawa nyema namu atapîbwa elonda sunga'shi afwa, kushi fumu ê kupetekyelwa, biabia, yawa muntu a baapwishe amufutu’nka kumufuta. 14 Anka su wawa mwanda wakitshika mu meeso mwa sha nyema, biabia, yawa muntu baapwile t'akafutu kintu, 000. Su yawa muntu baadi mupwe kufuta mmono pa mwanda wa kubanda kufuba na yawa nyema, biabia, anka penda yaya mmono nyi aikekala bu mûlo ulombeene yawa nyema. Bitale nyikashi ya bantu na bwin'Efile Mukulu (Kwa 18:10-14 ; 22:28-29 ; Bat 20:16) 15 « Su mwana mulume alubisha nsongwakashi ki kamame, shi mubande kubangilwa na mulume, efikêna n'ê peepi, biabia atûshe mmono onde yawa nsongwakashi, amwibakile’nka kumwibakila. 16 Sunga nsh’a yawa nsongwakashi apela n'ê pe pô, abitungu yawa mwana mulume afute yaya mmono y'eondo dy'abondâ bansongwakashi tumame. 17 « Êse mwana mukashi sha butshi, numwipê'nka kumwipâ. 18 « Êse muntu namu a kulâla na nyema bu mukashi sunga bu mulume, numwipê'nka kumwipâ. 19 « Nundambule ank'ami A Yikalayika bitapilo. Êse muntu a kwibilambula kwi mungi efile, numwipê mwishina dyande. 20 « T’anukitshinanga muntu mwenyi mushaale munkatshi mwenu bi bubi sunga nkumufina bu’tundu, mwanda’nwe namu nubaadi bashâle bu benyi mwiumbo dia Eshipitu. 21 Tanumweshanga bakashi kilele na baana ba nshiyé malwa. 22 Su nubebamwesha malwa, pa táabanyidîla byandja kwibakwasha, nankebapushiisha'nka kwibapushiisha. 23 Nakakwata nsungu, nenwipaishishe mu ngoshi. Biabia, benu bakashi namu abakekala bakashi kilele, na benu baana namu abakekala baana ba nshiyé. 24 « Su nubaapusha bantu bande balanda mmono, t'anwibatekanga ntenteko ku biabia bishiyo bu amukitshîna bansunga. 25 Su muntu âta ekotshi dia mungi muntu bu kyé’shi : « Mpâ na p'okafutshila kishiyo kyande », abitungu amwalwishe dyanka kwibedi kwa nguba kupona, 26 mwanda’dyo dimune nyi dy'ebwikilâ. A biabia, akalâla tulo naminyi ? Pa tányidîla byandja kumukwasha, nankamupushiisha, mwanda’mi nyi na lusa. 27 « T’anunsâbûlushanga’mi Efile Mukulu, sunga nkwêla fumu a mwiilo wenu mulwa. 28 « T'anunyengakananga pa kundambula mushinga wande wa mu milambu yenu ya byumbulwa na ya mâlwa a nfinyo mpaa na ya mwimu wa mpafu. « Nundambule namu baana benu balume babedi, 29 mpaa na ba nyema yenu ya ñombe na ya mikôko na ya mbushi. Baba baana ba nyema babande kushâla kwi banyin’âbo mafuku musambobidi, biabia dia p’efuku dia mwanda nwibandambule. 30 « Anukekala bantu bande belamûne ku bubi bôso. Biabia, t’anudyanga mwiita wa nyema ipaiibwe na nyema ya kisuku, {000}, eupei mbwa. Kutshiba kwa mianda na kufwilana lusa (Kwa 16:18-20) 23 Chapitre 23 1 « T’anupalakashanga mianda ishii ya bînyibînyi. T’anulamwinanga basôdi ba mianda pa kwibaakwila bu kamonyi bwa madimi. 2 T’olondanga eyi dia bantu be bungi su’bo abakimbi bia kukita bi bubi. Su we kamonyi ka mwanda ukampanda, t'olondanga eyi dia bantu be bungi su’bo abakyebe kunyenga kilumbu. 3 Pa kutshiba bîmu, t’anwêlelanga muntu mongo, sunga ekala mulanda. 4 « Su muntu amona nyema a ñombe sunga a mpunda ekalanga mushimine a mwishikwanyi n'ê, amukwatshile'nka akamupe. 5 Su amona mpunda a muntu mumushikwe, mmubwatakane pa mwanda wa na bushito bwa bintm by'adi mutwale, t’amukunkulanga, 000. Akwashe'nka kukwasha yawa mumushikwe. 6 « Pa kutshiba bîmu, t’anunyenganga kilumbu kia muntu, sunga mufudîle. 7 Nwilamûne ku mianda ya madimi. T’anwipaishanga muntu shi musôle mwanda sunga mululame. Su nwakita mwanda wi biabia bubi, ami A Yikalayika tankenubingisha bu bashi basôle. 8 T’anutambulanga matwelo, mwanda aabwikilâ meeso a basha binangu ku biabia bi buwa, balulame batshiba mwanda kipaso kilube. 9 « T’anufinanga muntu mwenyi mushaale munkatshi mwenu bu’tundu. Anwe banamwinyi anwiûku abikalâ kushâla kwa ku bwenyi, mwanda'nwe namu nubaadi bashâle bu benyi mwiumbo dia Eshipitu. Kipwa kia musambobidi n'efuku dia musambobidi (Bat 25:20-22 ; Kwa 5:13-15) 10 « Mu bipwa bisamombo, anukakunu mbyo mu nsenga yenu, nuumbule bidiibwa by’aikatuusha. 11 Anka kipwa kia musambobidi nyi nkya kwikisha kwa nsenga, nwiilekye anka biabia, kushi kudima sunga nkuumbula. Bafudîle ba munkatshi mwenu badye biabia bidiibwa abitûku mwanka. Biabia namu by'abakalekye, nyema ya mu kisuku ibidye. Nukitenyi'nka biabia ku milundo yenu ya *nfinyo na mitshi yenu ya mpafu. 12 « Nufube mifubo yenu yôso mu mafuku asamombo, anka nunemekye *efuku dia musambobidi, pa kwikisha mu dyanka. Abitungunyi baba %6abenufubila bekishe namu, su mbapika batandjikilwe kwenu, sunga benyi bashâle mwiumbu dyenu, mpaa na nyema yenu y'anufubaa n'ayo, bu ñombe na mpunda. 13 « Nudimukye ku mianda yôso yandji mwilungule. T’anutekanga kwi bangi befile sunga nkutemuna mashina âbo. Mafuku akata a kusepeela mu kipwa 14 « Ku kipwa na kipwa, nwikale anundangwila'mi A Yikalayika misûsa isatu na kusepeela : 15 musûsa wa kwibedi, mu mweshi awitâminwâ bu Abiba, nyi ndubingo lwa mikate ishii na kitatusho. Mu aa mafuku musambobidi t'anudyanga mikate i na kitatusho, bu bi napwile kwinukamika, mwanda {wa kwitentekyêsha'shi} mu wawa mweshi nyi mwa nubatûkile mwiumbo dia Eshipitu. Dingi, muntu t'afikanga minwe minwe ku mbalo y'anundangwilâ kwashi na mulambu. 16 « Musûsa wa kabidi nyi efuku dia kusepeela pa mwanda wa kuumbulwa kwa ñano yenu ibedi ya nubakunyine. «Wa kasatu namu, ku nfudîlo kwa kipwa {kyenu}, nyi ndubingo lwa kusepeela pa mwanda wa kupudish{idîl}a kuumbula bidiibwa byenu bioso (s). 17 Biabia, ku kipwa ku kipwa, baana balume bôso ba mu mwiilo wenu abakafiki yaya misûsa isatu, mu kwilubula ku mbalo y'anundangwilâ’mi A Yikalayika, Nfumu. (s) 23:16 : Aa mafuku aaitâminwâ namu bu « mafuku a kushâla mu Bitanda ». 18 « P'anungyêla nyema bu kitapwa, t'anundambulanga mikate i na kitatusho bu ya kwêla n'ayo kyakya kitapwa. Dingi, mu aa mafuku a kusepeela t’anulamanga bintu bia bitapilo bia ku kyôlwa bi mwimu byakafisha ku namashika. 19 « Nwekalanga anufiki mu kundambula byumbulwa byenu bibedi bikile buwa ku Nshibo yande’mi A Yikalayika Efil’enu. « Dingi, t'anutêkyelanga mwana a mbushi mu mabele a nyina ». A Yikalayika alâ kukwasha beena Isalele (Esa 63:9-10 ; Kik 34:11-16) 20 A Yikalayika balaile Mose’shi : « Pushanga ! Nankatumu *Mwikeyilu akemukîle ku meeso mwanda wa kwinulama mwishinda na kwinufisha mpaa na mwiumbo di nenulumbulwidîle. 21 Nwikale anumutshînyi na kumukôkyela, t'anukamutombokyelanga. Su nubakamutombokyela, biabia t’akenulekyela bubi bwenu, 000, mwanda nyi mumupe matalwa ande ôso. 22 Su nwakamukôkyela, na su nwakakita bioso byankenulungula’mi, biabia nakekala mwina ngo na beena ngo nenu nankalu ngoshi na beshikwanyi n’enu. 23 Winyi yawa Mwikeyilu ande akenukiila ku meeso, akenufishe mu diadia eumbo dy'abadi bashâle kwi beena Amole na beena Kitshi na beena Peleshi na beena Kanaana na beena Efi mpaa na beena Yebuse. Biabia, ami nankatutshisha baba bantu. 24 T’anukakunaminanga mankishi alêsha befile baabo sunga nkulangwila baba befile. T’anukambulanga bikitshîno byâbo, 000. Anka nukapungye aa mankishi âbo, na kutanya mabwe âbaimikile mu mashina a baba befile. 25 Nukandangwile’nka’mi A Yikalayika Efil’enu, biabia nakenwêlela mwâbi pa kufwimisha bidiibwa byenu na bitomwanga byenu. Dingi, nakenukalwîla ku masungu. 26 Mwiumbo dyenu t’amukekala mukashi sunga ngumune akalwisha eimi sunga nkunga. Nankenulekyela nushâlé na muwa bipwa bi bungi. 27 « Ingi mîlo, p’aikapusha’shi ngiu anufiki, nankeikwatshishisha moo ukata. Mu mwiilo na mwiilo mw'anutwele {ngoshi} nakeupalakasha mpasa-ngulube. Nakasûkisha beshikwanyi nenu bôso p’anukafiki {kw’abadi}. 28 Nakenubadîshanyi mampanga (t) aakenufilwile beena Efi na beena Kanaana mpaa na beena Kitshi bende kula {nenu}. (t) 23:28 : Mampanga ngalombeene kulêsha bintu bia kutshînyisha. 29 Anka, ntankenufilwila banka mu kipwa kimune, 000, kutshîna’shi tala eumbo dyakekala bu mapya, na nyema ya kisuku yakafwima mwanka yabanga na kwinumwesha malwa. 30 Nankenufilwila banka mu kapeela kapeela, mpaa na p’anukafwimi na kunyenga diadia eumbo bu dyenu dyenu. 31 Eumbo dyenu adikabangila ku *kalunga ka meema ka Malengye, dikafikye ku bukunkula bwa *kalunga ka meema Kakata kw’abadi bashâle kwi beena Peleshete Adikakatuka ku kabaaka ka Shinai, dikafike mpaa na ku mwela wa *Ufwalate. Mwanda nakapâna bantu ba mu diadia eumbo mu mâsa mwenu, anukebafilula mwanka. 32 T’anukakitanga n'abo kilombeeno, sunga nkukita n'akyo na befile baabo. 33 T’anukebalekyelanga'shi bashâlé mwiumbo dyenu kutshîna'shi, tala bakenwambukisha kunsolela. Mwanda, su nwalangwila befile baabo, nubapu kupona mu muteo ». kushinkamishwa kwa kilombeeno 24 Chapitre 24 1 Bînyibyabya, A Yikalayika balungwile Mose'shi : « Ata Alone na Nandaba na Abiu mpaa na bakulu makumi musambobidi ba beena Isalele, okâmine n'abo ku uno ngulu a *Olebe kwandji. Parole’anukafiki kipindji byâ n'ami, nunkunamine. 2 Baba bangi b’okâmina n'abo, bashêle papa t'abefubwilanga peepi n'ami, ank'obe Mose bupenka bobe. Bangi beena Isalele namu t'abakâminanga nenu ku uno ngulu, 000 ». 3 Bînyibyabya Mose baîle akalungula beena Isalele mianda yôso na bitshibilo bioso by'abamulungwile kwi A Yikalayika. Bôso namu abaadi n’eyi dimune, bakumiina'shi : « Atukakitshi yaya mianda yôso y'abetulungula kwi A Yikalayika ». 4 Mose bafundjile yaya mianda yôso ya A Yikalayika mwibuku. Pa bubatokyele babûkile ku namashika bwaye, aibaka kite pa kushîkila bitapilo ku kitako kia yawa ngulu, âtanyi mabwe ekumi na abidi mupunda bisamba bia beena Isalele, eaimika pa yaya mbalo. 5 Mose batumine bangi ba ku bansongwalume ba beena Isalele mu kwêlela A Yikalayika bitapilo bia kushîkwa bioso mu kaalo. Baba bansongwalume abatshindjilenyi nyema ya ñombe ilume, bêlela A Yikalayika bitapilo bia kulombana n’ê. 6 Biabia, Mose baatshile kia pa nkatshi kia mase a yaya nyema, ekyêla mu malonga. Angi mase abashêle, ê nkwiamâmina ku kyakya kite. 7 Ku nyima baatshile diadia ebuku mu bapwile kufunda mianda ya kilombeeno, ê nkwiibadila bantu bôso n'eyi dikata. Abo namu nkukumiina'shi : « Ôlo, atukakôkyela A Yikalayika. Tukakite biabia bioso bi bakamikila ». 8 Bînyibyabya, Mose baatshile aa mase abashêle mu malonga, ê nkwiakusa baba bantu, nkwakula’shi : « Talai ! Ano mase nyi aashinkamisha kilombeeno ky'abaapu kukita nenu kwi A Yikalayika, pa kwinupa ino mianda yôso'shi nwiikôkyele ». 9 Ku nyima kwa biabia, Mose bakâmîne ku yawa ngulu na Alone na Nandaba na Abiu na baba bakulu makumi musambobidi bu beena Isalele. 10 Kwakwa abamwene Efile a beena Isalele. Mûshi mwa ngwa yê, mubaadi kintu kyalabale ki’nka bwibwe dinême di bu lumweno lwi bulê, pamune bwiilu kushi ekumbi sunga ndjimune. 11 Efile Mukulu namu ta bamweshêshe baba bakunkushi ba beena Isalele malwa p'abamumwene, 000. Ku nyima kwâbo abápu kumubandjila, abadîle na kutoma. Mose e ku ngulu a Shinai 12 Mose, pa baadi kwakwa ku ngulu a Shinai, A Yikalayika bamulungwile'shi : « Fikila kuno kwandji, oshâlé n’ami nkupe mabwe andji mufunde ndambukisho yande na mikamiko yande. Okebilambukishe bane Isalele ». 13 Bînyibyabya, Mose baatshile Yoshwa mukwashi ê, akâmina n’ê ku yawa ngulu a Efile Mukulu. 14 Kwibedi kw'ê kukâmina, balungwile bakulu’shi : « Etweshelei muno mu musuumba mpaa na p'atukâluka. Ngyawa, tubenulekyela Alone na Kulu. Su kwi muntu e na mwanda, ende n'ao kw’abadi ». 15 Mose, pa baadi akâmina kwanka, ekumbi namu dibabwikîle yawa ngulu. 16 Ntumbo ya A Yikalayika ibaadi aipenyapenya pa yawa ngulu a Shinai, diadia ekumbi namu dibaadi’nka dîkubwikile muunda mwa mafuku asamombo. P’efuku dia musambobidi, A Yikalayika baitâmîne Mose munkatshi mwâdyo. 17 Bena Isalele abaadi abamono kwakwa kupenyapenya kwa ntumbo ya A Yikalayika ku nsongo kwa yawa ngulu anka bu abikalâ kaalo akashongolâ. 18 Mose banyishiishe kukâmina, ê nkatwela mu diadia ekumbi. Bashâlele kwanka muunda mwa mafuku makumi ananka. Milambu ya kukita n’ayo Nshibo ya A Yikalayika (Kik 35:4-29) 25 Chapitre 25 1 A Yikalayika bakamikile Mose'shi : 2 Lungula beena Isalele bandambule milambu. Okatambule yaya milambu yôso y'abakandambula na mashimba e buwa. 3 Inyi milambu nyi ngino : bilonda bia *'oolo nu bia *fwalanga na bia *bolonse, 4 mpeko ya bulê. ********************************* page 37 : absente ******************************** santimetela mwanda, bewifunyishe ku mpese yôso ya kitala kia aa mesa. Ku nyima, batentekyenyi ungi mukoba wa oolo upeela ku makunkula ôso a wawa mukoba ukata. 26-28 Dimonyi, bakitshiine aa mesa bikano binanka bia oolo, bebilamikye ku mapaka ôso a mikôlo yâo inanka, peepi na wawa mukoba ukata. Mu biabia bikano nyi mw’abakatwesha mitandalo ya kutwadila aa mesa. Yaya mitandalo îkale ya mutshi wa kashya ibambiibwe oolo. 29 Bakitenyi bino bintu : masapanyi na makopo na mabuka, mpaa na bibakudi bia kupongolwela milambu ya bitomwanga. Bebikite bioso bia oolo nabeene nabeene. 30 Bakatûle aa mesa mu kadimbo ka kislila, mikate indambulwe manu îkale pa aa mesa mafuku ôso. Kitûlo kia bimunyi (Kik 37:17-24) 31 « Ku nyima, baate kilonda kia *oolo nabeene nabeene, bekibatakashe bekikite kitûlo kia bimunyi ki na bino bintu bioso bikwateene kumune : kitako, kikwatshilo, tulonga, binyingwa na bintu bi bu kilongo. 32 Kyakya kitûlo kikale na ntabi isamombo, bu kwamba'shi : isatu ku lupese lumune, ingi isatu ku lungi lupese. 33 Ku lutabi na lutabi kwikale tulonga tusatu twifwane kilongo kia mutshi wu *amandye, na binyingwa mpaa na biabia bintu bi bu kilongo. 34 Ku kikwatshilo kwikale tungi tulonga tunanka twi bu kyakya kilongo kia amandye na byâkyo binyingwa mpaa na byâkyo bintu bi bu kilongo. 35 Kûshi kwa ntabi yâkyo ibidi %6yabile mbalo imune, kwikale kinyingwa. 36 Biabia binyingwa na yaya ntabi bikale bikwateene kumune. Kyakya kitûlo kyôso kîkale kia oolo nabeene nabeene mubatakashwe. 37 Bakitenyi bimunyi musambobidi bia kutûla ku kyakya kitûlo, bebitûle mu kipaso ky’abidya kumunyika ku mpala kwâkyo. 38 Bakitenyi tumbabula na tummano twa kushima n'ato biabia bimunyi. Byôso bikale bia oolo nabeene nabeene. 39 Kyakya kitûlo na biabia bifubilwa byâkyo bioso abikadi oolo e bushito bwa bilô makumi asatu na binanka. 40 Obe Mose, talanga ! Okakitshishe biabia bioso'nka bu bi nápu kukulêsha kuno ku ngulu. Nshibo y’epema ya A Yikalayika (Kik 36:8-38) 26 1 « Baate mpeko ya *lê i buwa i bunyefwa, na ya bulê na imonga pyû na imonga, balukye bilamba ekumi bia kukita n'abyo Nshibo mwankabombêla. Basha bukalabwino bekole bifwatulo bia *bakeluba. 2 Biabia bilamba bioso bîkale’nka na kipimo kimune, bu kwamba'shi, mu bula mwikale metela ekumi na ananka, mu bwipi namu metela abidi. 3 Balungye bilamba bitâno kumune, bîkale bu kipese kimune. Balungyenyi bingi bitâno kumune, bîkale bu kipese kia kabidi. 4-5 Bêle mapolo makumi atâno a moshi winwe mwilangi dia bulê ku lupese lwa kilamba kia nfudîlo kia kyakya kipese kia kwibedi. Bakitenyi anka biabia ku kyakya kipese kia kabidi, biabia mapolo a biabia bipese bibidi ekale etaleene. 6 Bakite namu ngobo makumi atâno ya kilonda kia *oolo ya kwaika n'ato, beyaikye mu aa mapolo mwanda wa kufumankasha biabia bipese bibidi pamune. Biabia, yaya shibo îkale ikwatênc bu kintu kimune. 7 « Ku nyima, bakite bilamba ekumi na kimune bia mpeko ya bwâ bwa mbushi, mwanda wa kubwikila n'abyo epema dia ku yaya Nshibo. 8 Biabia bilamba bioso bîkale’nka na lutshi lumune,kwamba’shi, mu bula mwikale metela ekumi na atâno, mu bwipi namu metela abidi, 9 Balungye bilamba bitâno kumune, bîkale bu kipese kia diadia epema dia kabidi. Balungyenyi bingi bisamombo kumune, bîkale bu kipese kia kabidi. Kilamba kia kasamombo kîkale kikonye nkufi ibidi ku kibelo kia yaya Nshibo. 10 Bêle mapolo makumi atâno ku lupese lwa kilamba kia nfudîlo kia kyakya kipese kia kwibedi, bakitenyi anka biabia ku kyakya kipesc kia kabidi. 11 Bakite namu ngobo makumi atâno ya kilonda kia *bolonse, beipatshikye mu na mapolo, mwanda wa kufumankasha biabia bipese pamune, bîkale bwipema dimune. 12 Kipindji ky’epema dia kabidi %6akikasubuka, kîkale kyembele (bisumanga) ku nfindo kwa yaya shibo. 13 Mu bula bwa diadia epema amukasubuka ku lupese lumune kipindji kia pa nkatshi kia metela umune, ku lungi lupese namu anka biabia. Biabia bipindji bîkale byembele mwanda wa kubwikila yaya Nshibo aku n'aku. 14 « Bakite mpûto na misakya ya bimpanga înwe mwilangi dimonga mulombeene kubwikila diadia epema, na mungi mpûto a misakya ya *ndofa a kubwikila ku nundu kwa bioso. 15 « Ku nyima baate mitshi ya kashya, bakite n'ayo kipidi kia yaya Nshibo, kîkale kia milongo ya ntempa. 16 Bula bwa lutempa na lutempa bwikale metela atâno, bwipi namu santimetela makumi musambobidi na itâno. 17 Lutempa lôso lwikale na tuboko tubidi twa kwilukwatshisha na lungi. Bakite lutempa lôso lwa kipidi mu kyakya kipaso kimune. 18 Bungi bwa yaya ntempa bwikale bino : ku ntempa makumi abidi ya kulonga ku lupese lwa ku sunde, 19 ya kushimika mu bitûlo byâyo makumi ananka bia kilonda kia *fwalanga, bu kwamba'shi, tukôlo tubidi twa lutempa na lutempa twa kushimika mu bitûlo bibidi. 20 Ingi ntempa makumi abidi ya kulonga ku lupese lwa ku nôlo, 21 na byâyo bitûlo makumi ananka bia fwalanga, bu kwamba'shi, tukôlo tubidi twa lutempa na lutempa twa kushimika mu bitûlo bibidi. 22 Ntempa isamombo ya kulonga ku nfindo, ku lupese lwa kupona nguba, 23 na ingi ibidi ya kwiinyingisha kwipaka n'epaka. 24 Lutempa na lutempa lwa mwipaka alukekala kipaso kimune : kûshi kwibaale, ku nundu kw’aikafumankêna, ikapatshikwe yôso pe pô mu kikano kimune. 25 Biabia, ku lwalwa lupese, akukekala ntempa mwand{&}a, ishimikiibwe mu bitûlo ekumi na bisamombo bia fwalanga, bu kwamba'shi, lutempa na lutempa lukashimikwe mu bitûlo bibidi. 26 « Ku nyima, batshibe mitshi ya kashya, beilumbûle ikale bu mbambalo ya kipidi kia Nshibo yande : ku lupese lumune lwâkyo kwikale mbambalo itâno, 27 ingi itâno ku lungi lupese, na ingi itâno namu ku ntempa i ku mongo, ku lupese lwa kupona nguba. 28 Ku lupese na lupese lubambalo lwa pa nkatshi lubangye ku nsongo imune ya ntempa, lukafudile ku ingi nsongo. 29 Babambikye oolo ku yaya ntempa yôso, na kukitu bikano bia kyakya kilonda mwa kupatshikila yaya mbambalo. Ku inyi yaya mbambalo, bekubambe kôso kyakya kilonda. 30 Biabia, bakebakye yaya Nshibo anka bikêle kyakya kipwandjikisho ki nápu kukulêsha ku uno ngulu. 31 « Ku nyima, bakite lushiko lwa bilamba bilukwe na mpeko ya lê i buwa i bunyefwa, na ya bulê na imonga pyû na imonga. Basha bukalabwino bekôle bifwatulo bia bakeluba. 32 Belwembeleshe ku tupudikilo twa oolo twi ku bibai binanka bia mutshi wa kashya bibambiibwe bioso na oolo. Bashimikye biabia bibai mu bitûlo binanka bia kilonda kia fwalanga. 33-34Bembelêshe lwalwa lushiko kûshi kwa ngobo ya kilonda kia *bolonse i kwipema, mwanda wa kulamûna kadimbo ka kishila na kadimbo ka kishila kikile. Obwikile *mpûto ku *mushêto mwi mabwe afundjiibwe milangilo yande ikata ekumi, ku nyima kôbe bapu kwiutûdisha mu kaka kadimho ka kishila kikile. 35 Ku nyima, batûle mesa pa kutûla mikate indambulwe mu kadimbo ka kishila ke ku lungi lupese lwa lwalwa lushiko. Aa mesa aakekala ku lupese lwa ku nôlo lwa Nshibo yande, kitûlo kia bimunyi namu mu ntalañeno mwâo ku lupese lwa ku sunde. 36 « Ku nyima, okitshishe kilamba kia lê ki buwa ki bunyefwa kia kushika ku kibelo kia yaya Nshibo. Bekole na bukalabwino na mpeko ya bulê na imonga pyû na imonga. 37 Okitshishe namu bibai bitâno bia mutshi wa kashya, bebibambe kilonda kia oolo. Bakitenyi tupudikilo twa âlo twa kukobekyela n'ato kyakya kilamba ku biabia bibai. Bakitshiine biabia bibai, bitûlo bitâno bia kilonda kia bolonse. Mesa pa kushîkila bitapilo 27 1 « Ku nyima, baate mabaya a mutshi wa kashya, bakite n'âo mesa pa kushîkila bitapilo. Aa mesa ekale mooso mooso, bu kwamba'shi, lupese na lupese lwikale na bula bwa metela abidi na kipindji kia pa nkatshi. Bula bwâo bwa mwiulu bwikale metela umune na kipindji kia pa nkatshi. 2 Bakitenyi na wawa mutshi bintu bi bu nsengwa, bebipatshikye ku mapaka ôso ananka a ku nundu kwa aa mesa. Ku nyima, obambishe aa mesa ôsa na kilonda kia *bolonse. 3 Bakite mayembe a kutapula n’âo buto bwa bitapilo, na ngyeso mwa kwibwêla, na malonga a kupongolwela mase, na nsomo ya kusomekyela mwiita, mpaa na mambabula. Biabia bifubilwa bioso bîkale’nka bikitshiibwe na bolonse. 4 Balukile aa mesa kintu ki bu bukondja na kyakya kilonda, kîkale na bikano binanka ku mapaka âkyo ananka. 5 Bapatshikye bwabwa bukondja muushi mwa bukunkula bwa aa mesa, mu kipaso kia'shi, bubangile pâshi pâo, bukafudîle pa nkatshi pa bula bwâo bwa mwiulu. 6 Balumbûle mitshi ya kashya by'aidya kwikala bu mitandalo ya kutwadilo aa mesa, ibambiibwe bolonse. 7 Biabia, pa kukyeba kutwala aa mesa, abakeitwesha mu biabia bikano bi ku mpese yâo ibidi. 8 Aa mesa, beakite na mabaya. Muunda mwâo mwikale mwasa, anka bu bi napu kukulêsha ku uno ngulu. Lupôpo lwa ku Nshiho y’epema ya A Yikalayika (Kik 38:9-20) 9 « Bakite lupôpo lwa ku yaya Nshibo mwankabombêla mu kino kipaso : ku lupese na lupese kwikale bilamba bia *lê bi buwa bi bunyefwa, bîluñeene. Ku lupese lwa ku sunde, biabia bilamba bîkale bula bwa metela makumi atâno. 10-11 Bakite bilû makumi abidi bia kilonda kia *bolonse bia kushimika mu bitûlo makumi abidi bia kyakya kilonda kimune. Tupudikilo twa ku biabia bilû, na tutandalo twa kupudikila biabia bilamba, bîkale bioso bikitsliibwe na kilonda kia *fwalanga. Ku lupese lwa ku nôlo namu, biabia bilamba bîkale'nkta bwabwa bula bwa metela makumi atâno, bia kwembeleshwa kyakya kipaso kimune. 12 Ku lupese lwa kupona nguba, kwamba’shi, m’bwipi bwa lupôpo, bula bwa biabia bilamba bîluñeene abukekala metela makumi abidi na atâno. Bakebyembeleshe ku bilû ekumi bishimikiibwe mu bitûlo ekumi. 13-15 Ku lupese lwa kutunduka nguba, dia ku kibelo, bwipi bwa lupôpo bwikalenyi metela makumi abidi na atâno. Ku lupese na lupese lwa kyakya kibelo, bula bwa biabia bilamba bîluñeene abukekala metela musambobidi na kipindji kia pa nkatshi, bakebyembeleshe ku bilû bisatu bishimikiibwe mu bitûlo bisatu. 16 Ku kyakya kibelo bekushikye biabia bilamba bia lê bi buwa bi bunyefwa bîluñeene, bula bwa metela ekumi. Byôlwe na bukalabwino na mpeko ya bulê na imonga pyû na imonga. Bakebyembeleshe ku bilû binanka bishimikiibwe mu bitûlo binanka. 17 Bilû bioso bia lupôpo bîkale bikwatshishwe kumune na tutandalo twa fwalanga. Tupudikilo twâbyo namu twikale twa kyakya kilonda, anka bitudîlo byâbyo bîkale bia kilonda kia bolonse. 18 Biabia, bula bwa lupôpo abukekala metela makumi atâno, bwipi bwâlo namu metela makumi abidi na atâno, na bula bwa mwiulu metela abidi na kipindji kia pa nkatshi. Bilamba bia ku lupôpo abikekala bia lê bi buwa bi bunyefwa, na bitûlo abikekala bia bolonse. 19 Bifubilwa bioso bia ku Nshibo kwankabombêla, na myolo yôso ya kunyingisha Nshibo na lupôpo lwâyo, abikekala'nka bia bolonse. Bulami bwa kitûlo kia bimunyi (Bat 24:2-4) 20 « Obe Mose, kamika beena Isalele bafwishe mwimu wa mpafu ukile buwa wa kwêla mu bimunyi bi mu yaya Nshibo y'epema mwa kufumankêna n'ami. Biabia bimunyi bîkale abitembe bufuku bw’efuku n’efuku. 21 Alone na baana bê balume, bebitûle ku mpala kwa lushiko lwa kilamba lukingile *mushêto mwi mabwe afundjiibwe milangilo ikata ekumi yande. Bekale abôsha biabia bimunyi by'abidya kwikala abitembe ku mpala kwa wawa mushêto wande kubanga ku kyolwa kia nguba bapono mpaa na ku namashika. Wawa mulangilo aukekala wa mafuku ôso kwi beena Isalele mpaa na ku bipungilo byâbo bioso abikalondo. Bifwalwa bia batshite-baakwidi (Bat 8:1-13) 28 1 « Obe Mose, wetâmine tutu oobe Alone na baana bê balume, ba Nandaba na Abiu na Elasala mpaa na Itamala, bafikye k’odi. Webalamûne ku bangi beena Isalele by’abadya kunfubila bu batshite-baakwidi. 2 Biabia otelêshe Alone bifwalwa bia kishila bi buwa bukalabale abikalêsha kinêmo kyê. 3 Okamikye bôso be na kalolo, kandji mupwe kwibapa, batelele Alone biabia bifwalwa by’akafwala p'okamulamûna by'adya kunfubila bu tshiite-mwakwidi. 4 Bînyi bifwalwa nyi mbino : kadimha ka kwembelesha pa kyâdi, na kilamba kia *efonde, musapi, na mutwelo wa tushibo tushiho, na kitûto, mpaa na moshi wa kilamba wa kwipombêla mu kifuka. Batelelenyi baba baana ba Alone byâbo bifwalwa bia kishila by'abakafwala pu kunfubila bu batshite-baakwidi. 5-6 « Baba batedi be na lukalo lwa kilamba kia *lê ki buwa ki bunyefwa na toshi twa kilonda kia *oolo, na mpeko ya bulê na imonga pyû na imonga, mwanda wa kutela n'abyo kyakya kilamba kia efonde na bukalabwino. 7 Bêle ku diadia efonde mpinda ibidi ikwatshishwe ku mpala na ku nyima, mwanda wa kumona mwa kwidifwadila. 8 Myoshi ya kwidikwatshisha mu kifuka itediibwe n'adyo kumune, anka na biabia bintu bitelwe n'abyo diadia efonde di nabeene. 9 Bînyibyabya, wâte mabwe anême abidi e mifunda midunda, wekufundjishe mashina a baana ekumi na babidi ba Isalele 10 mu mulongo muyiile kutandjîbwa kwâbo, mashina a basamombo kwibwe dimune, mashina a bangi basamombo ku dingi. 11 Aa mabwe afundjiibwe na kalolo kôso kwi muntu eûku kufuba mabwe anême bu byabakitâ kitampi. Beapatshikye mu tukopo twa oolo, 12 na kwiêla mu yaya mpinda ya efonde. Biabia, ami A Yikalayika, nakatentekyesha bisamba bia beena Isalele, pa kumona aa mashina âbyo ku mapampa a Alone. 13-14 Kubapu, bakite tubulombo tibidi na toshi twa oolo nabeene nabeene, tunyengiibwe bu tushînga. Bapatshikye twatwa tubulombo ku twatwa tukopo twa oolo. Kadimba ka kwembelesha pa kyâdi (Kik 39:8-21) 15 Ku nyima, oteleshe na bukalabwino kadimba ka kwembelesha pa kyâdi, ka kufuba n'ako pa mwanda wa kushinguula bitshibilo biande. Dingi wekateleshe'nka na biabia bintu bioso by'okatelesha n'abyo diadia *efonde, bu kwamba'shi, na toshi twa *oolo, na mpeko ya bulê na imonga pyû na imonga, na kilamba kia *lê ki buwa ki bunyefwa. 16 Bekakonye nkufi ibidi, îkale namu mooso mooso, bu kwamba'shi, lupese na lupese lwikale na bula bwa santimetela makumi abidi na itâno. 17 Bekulengyeshe na milongo inanka ya ano mabwe anême : ku mulongo wa kwibedi kwikale ebwe dimongolokye na di busâsa mpaa na di bu lumweno lwi bulêshi. 18 Ku wa kabidi kwikale ebwe adipenyapenya bu nsembwe na di bu lumweno lwi bulê, mpaa na dia *dyamâ. 19 Ku wa kasatu kwikale ebwe di na malangi elekeenelekeene na di na angi malangi elekeenelekeene, mpaa na di n'elangi dimonga pyû. 20 Ku wa kananka kwikale ebwe dia busâsa bulolokye na di na mifunda mifunda, mpaa na dinginyi di na malangi elekeenelekeene. Aa mabwe ôso apatshikwe mu tukopo twa oolo. 21 Mashina a baana ba Isalele ekumi na babidi afundjiibwe na kalolo kôso ku aa mabwe bu by'abakitâ kitampi, eshina kwibwe, eshina kwibwe. Aa mashina aakalêsha bisamba byâbo. 22 Ku kaka kadimba bekupatshikye tubulombo twa oolo nabeene nabeene, tunyengiibwe bu tushînga. 23 Ku nyima bakite tukano tubidi twa oolo, betwêle ku mapaka âko abidi e ku nundu. 24 Biabia, bapatshikye twatwa tubulombo tubidi ku twatwa tukano tubidi. 25 Bapatshikyenyi angi masongo abidi a twatwa tubulombo ku twatwa tukopo twi ku mpinda y'efonde. 26 Bakite tungi tukano tubidi twa oolo, betwêle ku aa mapaka e kûshi kwa kaka kadimba, lwalwa lupese lukume kwfronde. 27 Bakitenyi tungi tukano tubidi twa oolo, betwêle ku masongo a yaya mpinda ya efonde, ku mpala, peepi na ñanyino, ku nundu kwa yaya myoshi ya kukwatshiisha efonde mu kifuka. 28 Baate koshi k'elangi dia bulê, bekanye ku tukano twi ku kaka kadimba na ku tungi twi kwifonde, bilombeene kadimba kakekala mafuku ôso mu mbalo yâko pa nundu pa yaya myoshi kakwatshishwe kwifonde, kushi kulamunuka kwanka. 29 « Bînyibyabya, Alone, misûsa yôso y’akatwele mu kadimbo ka kishila ke mu Nshibo yande'mi A Yikalayika, akatwala mashina a bisamba bia beena Isalele, pa kaka kadimba ke pa kyâdi kyê. Biabia, ami A Yikalayika pa kumona aa mashina âbyo, nakebitentekyesha mafuku ôso. 30 Batweshe tuntu atwitâminwa bu *Udima na Tumima mu kaka kadimba, bilombeene Alone etutwala pa kyâdi kyê misûsa yôso y'akatwele mu kaka kadimbo. Biabia, mu yaya misûsa yôso akekala na kipaso kia kushinguula bitshibilo biande bitale beena Isalele. Bingi bifwalwa bia batshite-baakwidi (Kik 39:22-31) 31 « Ku nyima, batele ekotshi dia muushi rnwa diadia cronde na pendu '